[ad_1]
ಪರಿವಿಡಿ:
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ 1:
1. ವಿಶ್ವ ಅಸಮಾನತೆಯ ವರದಿ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ 2:
1. ಭಾರತದ ಕಾನೂನು ಆಯೋಗ.
2. ಕೆನ್-ಬೆಟ್ವಾ ಅಂತರ್ ನದಿಜೋಡಣೆಗೆ ಒಪ್ಪಿಗೆ.
3. ಪೋಷನ್ ಅಭಿಯಾನ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ 3:
1. ಏಕೀಕೃತ ಪಾವತಿ ಇಂಟರ್ಫೇಸ್(UPI)
2. ಪೆಪ್ಸಿಕೊ ದ ಬೌದ್ಧಿಕ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆ.
3. ರಕ್ಷಣಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ (CDS).
ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು:
1. ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಮತ್ತು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ (ವೇತನ ಸೇವಾ ನಿಯಮಗಳು) ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಸೂದೆ 2021.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ : 1
ವಿಷಯಗಳು: ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ಬಡತನ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ನಗರೀಕರಣ, ಅವುಗಳ ಸಮಸ್ಯೆ ಮತ್ತು ಪರಿಹಾರಗಳು.
ವಿಶ್ವ ಅಸಮಾನತೆಯ ವರದಿ.
(World Inequality Report)
ಸಂದರ್ಭ:
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ‘ವಿಶ್ವ ಅಸಮಾನತೆ ವರದಿ 2022’ (World Inequality Report, 2022) ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿದೆ.
ವಿಶ್ವ ಅಸಮಾನತೆಯ ವರದಿ (WIR) ಕುರಿತು ಪ್ರಮುಖ ಸಂಗತಿಗಳು:
- ‘ಪ್ಯಾರಿಸ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ಸ್’ನ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರವಾದ ‘ವರ್ಲ್ಡ್ ಅಸಮಾನತೆಯ ಲ್ಯಾಬ್’ (World Inequality Lab) ನಿಂದ ಈ ವರದಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ.
- ‘ವಿಶ್ವ ಅಸಮಾನತೆಯ ವರದಿ’ ಯು ಯಾವುದೇ ಒಂದು ದೇಶದಲ್ಲಿ (ಮತ್ತು ಪ್ರಪಂಚ) ಆದಾಯ ಮತ್ತು ಸಂಪತ್ತಿನ ವಿತರಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯಲು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಹಣಕಾಸು ಡೇಟಾವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಈ ವರದಿಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ- ಅಸಮಾನತೆಗಳ ಅಧ್ಯಯನದ ಅವಶ್ಯಕತೆ:
ಈ ವರದಿಯಲ್ಲಿನ ಮಾಹಿತಿಯು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವಗಳಲ್ಲಿ, ಶ್ರೀಮಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ತಮ್ಮ ಆರ್ಥಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ರಾಜಕೀಯ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ, ಯಾವ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಸಮಾನತೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆಯೋ ಅಲ್ಲಿ, ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರು ದೇಶದ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತರ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಅಸಮಾನತೆಯ ಮಟ್ಟಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರವಾದ ಡೇಟಾದ ಲಭ್ಯತೆಯು ಅಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿರುವ ನೀತಿ ಕ್ರಮಗಳ ಪರವಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ವಿಶ್ವ ಅಸಮಾನತೆಯ ವರದಿ, 2022 ರ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು:
- ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದಾಯದ ಪಾಲಿನಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮಂತರು ಮತ್ತು ಬಡವರ ನಡುವಿನ ಅಂತರವು ಸಾಕಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಶ್ರೀಮಂತ ಗಣ್ಯರ ಪರವಾಗಿ ಸರ್ಕಾರದ ನೀತಿಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಈ ಅಂತರವು ವೇಗವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ. ಜಾಗತಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 10 ಪ್ರತಿಶತ ದಷ್ಟಿರುವ ಶ್ರೀಮಂತರು ಜಾಗತಿಕ ಆದಾಯದ 52% ರಷ್ಟನ್ನು ಮನೆಗೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 50% ಬಡವರು ಅದರ 8.5% ಅನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
- ಜಾಗತಿಕ ಸಂಪತ್ತಿನ ಅಸಮಾನತೆಯು ಆದಾಯದ ಅಸಮಾನತೆಗಿಂತ ಕೆಟ್ಟದಾಗಿದೆ. ಜಾಗತಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 50%ಬಡ ಜನರು ಜಾಗತಿಕ ಸಂಪತ್ತಿನ 2% ಅನ್ನು ಮಾತ್ರ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ಜಾಗತಿಕ ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 10% ರಷ್ಟು ಇರುವ ಶ್ರೀಮಂತರು ಒಟ್ಟು ಸಂಪತ್ತಿನ 76% ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.
- ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಅಸಮಾನತೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ, ಆದರೆ ದೇಶಗಳ ಒಳಗೆ ಅಸಮಾನತೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ. 10%ಶ್ರೀಮಂತ ದೇಶಗಳ ಸರಾಸರಿ ಆದಾಯ ಮತ್ತು 50% ಬಡ ದೇಶಗಳ ಸರಾಸರಿ ಆದಾಯದ ನಡುವಿನ ಅಂತರವು 50x ನಿಂದ 40x ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ದೇಶಗಳ ಒಳಗೆ, ಅಗ್ರ 10% ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಸರಾಸರಿ ಆದಾಯದ ಮತ್ತು ಕೆಳ ಹಂತದ 50% ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಸರಾಸರಿ ಆದಾಯದ ನಡುವಿನ ಅಂತರವು ಸುಮಾರು ದ್ವಿಗುಣಗೊಂಡಿದೆ (8.5x ನಿಂದ 15x).
- ದೇಶಗಳು ಶ್ರೀಮಂತವಾಗುತ್ತಿವೆ, ಆದರೆ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಬಡವಾಗುತ್ತಿವೆ: ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಪತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಖಾಸಗಿ ಒಡೆತನದ ಆಸ್ತಿಗಳ ಪಾಲು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ, ಆದರೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಂಪತ್ತಿನ ಪಾಲು (ಕಟ್ಟಡಗಳು, ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು, ರಸ್ತೆಗಳು, ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿ) ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಖಂಡಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಅಸಮಾನತೆ:
ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಯುರೋಪ್ ಕಡಿಮೆ ಅಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಖಂಡವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಗ್ರ 10 ಪ್ರತಿಶತ ಆದಾಯದ ಪಾಲು 36% ರಷ್ಟಿದೆ. ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಅಸಮಾನತೆಯು ‘ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಆಫ್ರಿಕಾ (Middle East and North Africa – MENA) ’ದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಗ್ರ 10 ಪ್ರತಿಶತವು ಆದಾಯದ 58 ಪ್ರತಿಶತ ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆದಾಯದ ಅಸಮಾನತೆ:
ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಅಸಮಾನ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಗ್ರ 1% ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದಾಯದ 21.7% ರಷ್ಟು ಪಾಲನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದೆ.
- ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಗ್ರ 10 ಪ್ರತಿಶತ ಭಾರತೀಯರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದಾಯದ 57% ರಷ್ಟು ಪಾಲನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಕೆಳಗಿನ 50% ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದಾಯದ 13% ರಷ್ಟು ಪಾಲನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದೆ.
- ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಕೆಳಗಿನ 50% ಜನರ ಸರಾಸರಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದಾಯ ವು ₹53,610 ಆಗಿದ್ದರೆ, ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಗ್ರ 10% ರಷ್ಟಿರುವ ಜನರು ಕೆಳಗಿನ ಜನರ ಆದಾಯಕ್ಕಿಂತ 20 ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ, ಅಂದರೆ ₹11,66,520.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಸಮಾನತೆ 1947 ರ ಮೊದಲು ಮತ್ತು ನಂತರ:
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಈಗಿನ ‘ಆದಾಯದ ಅಸಮಾನತೆ’ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಆಳ್ವಿಕೆಗಿಂತ ಕೆಟ್ಟದಾಗಿದೆ. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ (1858–1947), ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಗ್ರ 10% ಜನರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದಾಯದ ಸುಮಾರು 50% (ಪ್ರಸ್ತುತ 57% ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ) ಹೊಂದಿದ್ದರು.
- ಭಾರತವು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆದ ನಂತರದ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ, ಸಮಾಜವಾದಿ ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿಗಳು ಆದಾಯದ ಅಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದವು, ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಅಗ್ರ 10% ರಷ್ಟಿರುವ ಜನರ ಆದಾಯದ ಪಾಲನ್ನು 35-40% ಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಿತು.
- ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, 1980 ರ ದಶಕದಿಂದಲೂ, “ಅನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಉದಾರೀಕರಣ ನೀತಿಗಳಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಪಂಚವು ಆದಾಯ ಮತ್ತು ಸಂಪತ್ತಿನ ಅಸಮಾನ ಹಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ತೀವ್ರವಾದ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಕಂಡಿದೆ.”
ವರದಿಯ ಒಟ್ಟಾರೆ ತೀರ್ಮಾನ:
ಅಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಬಡತನವು ಅನಿವಾರ್ಯ ಅಥವಾ ನಿಶ್ಚಿತವಲ್ಲ, ಆದರೆ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ನೀತಿ ನಿರ್ಧಾರಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಅಂಶವನ್ನು ವರದಿಯು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಹಿಂದಿನ ಮೂರು ದಶಕಗಳಿಂದ ಭಿನ್ನವಾಗಿ – 1980 ರ ದಶಕದಿಂದ ವಿವಿಧ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾದ ಉದಾರೀಕರಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಅಸಮಾನತೆಗಳ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ವರದಿಯು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುತ್ತದೆ.
- ವಿಶ್ವ ಅಸಮಾನತೆಯ ವರದಿ, 2022 ರಲ್ಲಿ, ಅತಿ ಶ್ರೀಮಂತರ ಮೇಲೆ ಸಂಪತ್ತಿನ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸುವುದನ್ನು ಮತ್ತು ಬಲವಾದ ಪುನರ್ವಿತರಣಾ ಆಡಳಿತವನ್ನು ನೀತಿ ಕ್ರಮಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಅಸಮಾನತೆಯ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೆ, ಕನಿಷ್ಠ ಪಕ್ಷ ಅದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಅದನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಸಂಪತ್ತಿನ ಅಸಮಾನ ಹಂಚಿಕೆ:
ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಆದಾಯವು ದೇಶದ ಜನರಲ್ಲಿ ಅಸಮಾನಾವಾಗಿ ಹಂಚಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ದೇಶದ ಶೇ 10ರಷ್ಟು ಜನರು, ದೇಶದ ಒಟ್ಟು ಸಂಪತ್ತಿನ ಶೇ 64.6ರಷ್ಟನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ದೇಶದ ಶೇ 50ರಷ್ಟಿರುವ ಬಡವರು, ದೇಶದ ಒಟ್ಟು ಸಂಪತ್ತಿನ ಶೇ 5.9ರಷ್ಟನ್ನು ಮಾತ್ರ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ದೇಶದ ಶೇ 10ರಷ್ಟು ಮಂದಿ ಆದಾಯದಲ್ಲಿ ಶೇ 57.1ರಷ್ಟು ಪಾಲು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಶೇ 50ರಷ್ಟಿರುವ ಬಡವರು, ಒಟ್ಟು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದಾಯದ ಶೇ 13.1ರಷ್ಟು ಪಾಲನ್ನು ಮಾತ್ರ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಪೂರ್ವ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲೂ ಈ ಎರಡೂ ವರ್ಗಗಳ ನಡುವಣ ಸಂಪತ್ತಿನ ಹಂಚಿಕೆ ಅಸಮಾನವಾಗಿಯೇ ಇತ್ತು. ಈಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಅಂತರವು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿದೆ. ಈಚಿನ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿರುವ ವರದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪತ್ತಿನ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಸೂಚಿಸುವ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ‘ವರ್ಲ್ಡ್ ಇನ್‌ಇಕ್ವಾಲಿಟಿ ರಿಪೋರ್ಟ್‌–2022’ ಹೇಳಿದೆ.
ಶ್ರೀಮಂತರ ಆದಾಯ ಏರಿಕೆ:
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಶೇ 10ರಷ್ಟು ಜನರು, ದೇಶದ ಶೇ 50ರಷ್ಟು ಆದಾಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಸ್ವಾಂತಂತ್ರ್ಯಾನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ಸಮಾಜವಾದಿ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ ಶ್ರೀಮಂತರ ಆದಾಯದ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ 90ರ ದಶಕದ ನಂತರ ಉದಾರೀಕರಣ ಮತ್ತು ಖಾಸಗೀಕರಣ ಜಾರಿಗೆ ತಂದ್ದದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಶ್ರೀಮಂತ ವರ್ಗದ ಆದಾಯದ ಪ್ರಮಾಣವು ಭಾರಿ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ. 2010ರ ನಂತರ ಏರಿಕೆಯ ಪ್ರಮಾಣವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲಾಗಿದೆ/– 1858–1947ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಒಟ್ಟು ವಾರ್ಷಿಕ ಆದಾಯದಲ್ಲಿ, ದೇಶದ ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಶೇ 10ರಷ್ಟಿರುವ ಶ್ರೀಮಂತರ ಪಾಲು
1960–80ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಒಟ್ಟು ವಾರ್ಷಿಕ ಆದಾಯದಲ್ಲಿ, ದೇಶದ ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಶೇ 10ರಷ್ಟಿರುವ ಶ್ರೀಮಂತರ ಪಾಲು
1980–90ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಒಟ್ಟು ವಾರ್ಷಿಕ ಆದಾಯದಲ್ಲಿ, ದೇಶದ ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಶೇ 10ರಷ್ಟಿರುವ ಶ್ರೀಮಂತರ ಪಾಲು
2010–21ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಒಟ್ಟು ವಾರ್ಷಿಕ ಆದಾಯದಲ್ಲಿ, ದೇಶದ ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಶೇ 10ರಷ್ಟಿರುವ ಶ್ರೀಮಂತರ ಪಾಲು
ಸಂಪತ್ತಿನ ಅಸಮಾನ ಹಂಚಿಕೆ:
ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಸಂಪತ್ತಿನ ಹಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ತರದ ಅಸಮಾನತೆ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಜಗತ್ತಿನ ಶೇ 50ರಷ್ಟು ಜನರ ಬಳಿ ಇರುವುದು ಶೇ 2ರಷ್ಟು ಸಂಪತ್ತು ಮಾತ್ರ. ಅಂದರೆ ಜಗತ್ತಿನ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಜನರು ಬಹುತೇಕ ಖಾಲಿ ಕೈಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ, ಜಗತ್ತಿನ ಶೇ 10ರಷ್ಟು ಶ್ರೀಮಂತರು ಶೇ 76ರಷ್ಟು ಸಂಪತ್ತಿನ ಒಡೆಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅಂದರೆ ಹತ್ತು ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಜನರು ಜಗತ್ತಿನ ಮುಕ್ಕಾಲು ಪಾಲು ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಆದಾಯದಲ್ಲೂ ಈ ಅಸಮಾನತೆ ಕಾಣಿಸಿದೆ. ಜಗತ್ತಿನ ಶೇ 10ರಷ್ಟು ಜನರು ಜಗತ್ತಿನ ಶೇ 52ರಷ್ಟು ಆದಾಯವನ್ನು ಗಳಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದೇ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಶೇ 50ರಷ್ಟು ಜನರು ಕೇವಲ ಶೇ 8.5ರಷ್ಟು ಆದಾಯವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆದಾಯಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಸಂಪತ್ತಿನ ಅಸಮಾನತೆ ಭಾರಿ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ.
ಎಲ್ಲ ಕಡೆಯೂ ಅಸಮಾನ ಹಂಚಿಕೆ:
ಜನರ ಆದಾಯವು ಜಗತ್ತಿನ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಸಮಾನವಾಗಿ ಹಂಚಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಯುರೋಪ್ ಖಂಡದಲ್ಲಿ ಶೇ 50ರಷ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಶೇ 19ರಷ್ಟು ಆದಾಯವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಪ್ರಮಾಣ ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯ ಹಾಗೂ ಆಫ್ರಿಕಾ ಖಂಡದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಶೇ 9ರಷ್ಟಿದೆ. ಆದರೆ ಈ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿರುವ ಶ್ರೀಮಂತರು ಶೇ 50ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣದ ಆದಾಯವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
ಸಂಪತ್ತು ಹಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಭಾರಿ ತಾರತಮ್ಯ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಅಮೆರಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಶೇ 50ರಷ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಬಳಿಯಿರುವುದು ಶೇ 1ರಷ್ಟು ಸಂಪತ್ತು ಮಾತ್ರ. ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಮಾಣ ಶೇ 5ರಷ್ಟಿದೆ. ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯ, ಆಫ್ರಿಕಾ, ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಅಮೆರಿಕ, ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಶೇ 70ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಪತ್ತು ಶ್ರೀಮಂತರಲ್ಲಿ ಕ್ರೋಡೀಕೃತವಾಗಿದೆ.
(ಕೃಪೆ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ)
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ : 2
ವಿಷಯಗಳು: ಶಾಸನಬದ್ಧ, ನಿಯಂತ್ರಕ ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಅರೆ-ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು.
ಭಾರತದ ಕಾನೂನು ಆಯೋಗ:
(Law Commission of India)
ಸಂದರ್ಭ:
ಭಾರತದ 22ನೇ ಕಾನೂನು ಆಯೋಗ (Law Commission of India) ದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ಸದಸ್ಯರ ನೇಮಕವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಏನಿದು ಪ್ರಕರಣ?
22 ನೇ ಕಾನೂನು ಆಯೋಗವನ್ನು ಸರ್ಕಾರವು ಫೆಬ್ರವರಿ 21, 2020 ರಂದು ರಚಿಸಿತು. ಆದರೆ, ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನೇಮಕಾತಿಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಗತಿ ಕಂಡುಬಂದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಸಚಿವಾಲಯವು ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಸಲ್ಲಿಸಿರುವ ಕಿರು ಅಫಿಡವಿಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಈ ವಿಳಂಬದ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿಲ್ಲ.
‘ಅಧಿಕಾರದ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯ’ ಸಿದ್ಧಾಂತ:
ವಿಚಾರಣೆಯ ವೇಳೆ, ‘ಅಧಿಕಾರದ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆ’ ಸಿದ್ಧಾಂತ’ (Doctrine of Separation of Power)’ ವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ ಸರ್ಕಾರ, ಆಡಳಿತದ ಒಂದು ಅಂಗವು ಇನ್ನೊಂದು ಅಂಗದ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಅತಿಕ್ರಮಿಸಬಾರದು ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
‘ಭಾರತದ ಕಾನೂನು ಆಯೋಗ’ ಕುರಿತು:
ಭಾರತದ ಕಾನೂನು ಆಯೋಗವು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಆದೇಶದಿಂದ ರಚಿತವಾದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ.
- ಮೂಲತಃ 1955 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ, ಕಾನೂನು ಆಯೋಗವನ್ನು ಪ್ರತಿ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಪುನರ್ ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದುವರೆಗೆ ಇದು 277 ವರದಿಗಳನ್ನು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದೆ.
- ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಬಿ.ಎಸ್.ಚೌಹಾಣ್ (ನಿವೃತ್ತ) ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿನ ಕಾನೂನು ಆಯೋಗವು ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ಅಸೆಂಬ್ಲಿಗಳಿಗೆ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವುದು ಮತ್ತು ‘ಏಕರೂಪ ನಾಗರಿಕ ಸಂಹಿತೆ’ಯಂತಹ ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ವರದಿಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲಸದ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದೆ.
ಕಾನೂನು ಆಯೋಗದ ಸಂಚರಣೆ:
- 22 ನೇ ಕಾನೂನು ಆಯೋಗವು ಪೂರ್ಣಾವಧಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಜೊತೆಗೆ ಸದಸ್ಯ-ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಸೇರಿದಂತೆ ನಾಲ್ಕು ಪೂರ್ಣಾವಧಿ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.
- ಕಾನೂನು ಸಚಿವಾಲಯದ ‘ಕಾನೂನು ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಇಲಾಖೆ’ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಮತ್ತು ‘ಶಾಸಕಾಂಗ ಇಲಾಖೆಯ’ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಗಳು ಪದನಿಮಿತ್ತ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವರು.
- ಆಯೋಗವು ಗರಿಷ್ಠ ಐದು ಅರೆಕಾಲಿಕ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.
- ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ನಿವೃತ್ತ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಅಥವಾ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ನಿವೃತ್ತ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಕಾನೂನು ಆಯೋಗದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.
ಪಾತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳು:
- ಕಾನೂನು ಆಯೋಗವು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಉಲ್ಲೇಖದ ಮೇಲೆ ನಿಯೋಜಿಸಲಾದ ಅಥವಾ ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತವಾಗಿ, ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಜಾರಿ ಮಾಡಲು ಕಾನೂನಿನ ಸಂಶೋಧನೆ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲು ಅವುಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ.
- ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿನ ವಿಳಂಬಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು, ಪ್ರಕರಣಗಳ ತ್ವರಿತ ವಿಲೇವಾರಿ, ದಾವೆಗಳ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ‘ನ್ಯಾಯ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ’ಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಆಯೋಗವು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಅಗತ್ಯವಾದ ಸುಧಾರಣೆಗಳು:
ಕಾನೂನು ಆಯೋಗವನ್ನು ಒಂದು ಶಾಸನದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತರಬೇಕು, ಇದರಲ್ಲಿ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನೇಮಕಾತಿಗಳು, ಕಾರ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿರುತ್ತದೆ.
‘ಅಧಿಕಾರದ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯ’ ಸಿದ್ಧಾಂತ:
- ‘ಅಧಿಕಾರ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯ’ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಆಡಳಿತದ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾಂಗ, ಶಾಸಕಾಂಗ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಅಧಿಕಾರಗಳು ಒಂದೇ ನಿಕಾಯದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ವಿವಿಧ ಶಾಖೆಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ.
- ಇದು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಮೂಲ ರಚನೆಯ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ, ಆದರೆ, ಇದನ್ನು ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ.
ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ‘ಅಧಿಕಾರಗಳ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆ’ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವ ಲೇಖನಗಳು/ಅನುಚ್ಛೇದಗಳು ಇಂತಿವೆ:
ಅನುಚ್ಛೇದ 50: ಕಾರ್ಯಾಂಗದಿಂದ ನ್ಯಾಯಾಂಗವನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲು ರಾಜ್ಯವು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.
ಅನುಚ್ಛೇದ 122 ಮತ್ತು 212: ಸಂಸತ್ತಿನ ಮತ್ತು ಶಾಸನ ಸಭೆಗಳ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಸಿಂಧುತ್ವವನ್ನು ಯಾವುದೇ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಅಕ್ರಮಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲದೆ, ಈ ಲೇಖನಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸಂಸದರು/ಶಾಸಕರಿಗೆ ಕೆಲವು ಸವಲತ್ತುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸದನದ ಒಳಗೆ ಅವರು ನೀಡಿದ ಯಾವುದೇ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಅವರ ವಿರುದ್ಧ ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಸಂವಿಧಾನದ 121 ಮತ್ತು 211 ನೇ ವಿಧಿಯ ಪ್ರಕಾರ; ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಸಂಸತ್ತು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಶಾಸಕಾಂಗದಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
53 ಮತ್ತು 154 ನೇ ವಿಧಿಗಳ ಅನ್ವಯ ಒಕ್ಕೂಟ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಪಾಲರಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುವುದು ಮತ್ತು ಅವರು ಸಿವಿಲ್ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯಿಂದ ವಿನಾಯಿತಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಅನುಚ್ಛೇದ 361: ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು ಅಥವಾ ರಾಜ್ಯಪಾಲರು ತಮ್ಮ ಕಚೇರಿಯ ಅಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಕರ್ತವ್ಯಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಯಾವುದೇ ಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಯಾವುದೇ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ.
ವಿಷಯಗಳು: ಸರ್ಕಾರದ ನೀತಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಅಡಚಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಅನುಷ್ಠಾನದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು.
ಕೆನ್-ಬೆಟ್ವಾ ಅಂತರ್ ನದಿಜೋಡಣೆಗೆ ಒಪ್ಪಿಗೆ:
(Nod for Ken-Betwa link project)
ಸಂದರ್ಭ:
2020-21ರ ಬೆಲೆಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ರೂ 44,605 ಕೋಟಿ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ‘ಕೆನ್-ಬೆಟ್ವಾ ನದಿ ಜೋಡಣೆ ಯೋಜನೆಗೆ’ (Ken-Betwa river interlinking project) ಧನಸಹಾಯ ನೀಡಲು ಮತ್ತು ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟವು ಅನುಮೋದನೆ ನೀಡಿದೆ.
ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಕೇಂದ್ರವೂ ₹.39,317 ಕೋಟಿ ನೀಡಲಿದ್ದು ಅದರಲ್ಲಿ ₹.36,290 ಕೋಟಿ ಅನುದಾನದ ರೂಪದಲ್ಲಿದ್ದರೆ ಹಾಗೂ ₹.3,027 ಕೋಟಿ ಗಳನ್ನು ಸಾಲವಾಗಿ ಮಂಜೂರು ಮಾಡಿದೆ.
ಈ ಯೋಜನೆಯ ಕುರಿತು:
ಎರಡು ಭಾಗಗಳ ಯೋಜನೆಯಾಗಿ ‘ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿರುವ’ ಕೆನ್-ಬೆಟ್ವಾ ಯೋಜನೆಯು ‘ದೇಶದ ಮೊದಲ ಅಂತರ್ ನದಿ ಸಂಪರ್ಕ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ.
ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿ ಕೆನ್ ನೀರನ್ನು ಬೆಟ್ವಾ ನದಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುವುದು. ದೌಧಮ್ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಮತ್ತು ಎರಡೂ ನದಿಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಕಾಲುವೆ, ಲೋವರ್ ಓರ್ ಯೋಜನೆ (Lower Orr Project), ಕೋಥಾ ಬ್ಯಾರೇಜ್ ಮತ್ತು ಬಿನಾ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್ (Bina Complex Multipurpose Project) ವಿವಿದೋದ್ದೇಶ ಯೋಜನೆಗಳ ಮೂಲಕ ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಎಂಟು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಇದನ್ನು ಅಂತರರಾಜ್ಯ ನದಿ ವರ್ಗಾವಣೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಮಾದರಿ ಯೋಜನೆಯೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಕೆನ್ ನದಿಯಿಂದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನೀರನ್ನು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಬೆಟ್ವಾ ನದಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುವುದು ಈ ಯೋಜನೆಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದ್ದು, ಎರಡು ರಾಜ್ಯಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಹರಡಿರುವ ಬುಂದೇಲ್‌ಖಂಡ್ ಪ್ರದೇಶದ ಬರ ಪೀಡಿತ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಾದ ಝಾನ್ಸಿ, ಬಂಡಾ, ಲಲಿತ್‌ಪುರ ಮತ್ತು ಮಹೋಬಾ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಟಿಕಮ್‌ಗಡ್, ಪನ್ನಾ ಮತ್ತು ಛತ್ತರ್‌ಪುರ- ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಈ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಗೆ ನೀರಾವರಿ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸಬಹುದು.
ಯೋಜನೆಯ ಮಹತ್ವ:
- ಈ ಯೋಜನೆಯು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ 10.62 ಲಕ್ಷ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ನೀರಾವರಿ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ, ಸುಮಾರು 62 ಲಕ್ಷ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಕುಡಿಯುವ ನೀರನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು 103 MW ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಮತ್ತು 27 MW ಸೌರ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ.
- ನೀರಿನ ಕೊರತೆ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯಗಳ ಬುಂದೇಲ್‌ಖಂಡ್ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಈ ಯೋಜನೆಯು ತುಂಬಾ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿಯಾಗಿದೆ.
- ಈ ಯೋಜನೆಯು ಕೃಷಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಮೂಲಕ ಹಿಂದುಳಿದ ಬುಂದೇಲ್‌ಖಂಡ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ.
- ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನಿಂದಾಗಿ ನಡೆಯುವ ಯಾತನಾಮಯವಾದ ವಲಸೆಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಇದು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾಳಜಿಗಳು:
ಹಲವಾರು ಅಡೆತಡೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಈ ಯೋಜನೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು:
- ಈ ಯೋಜನೆಯೊಂದಿಗೆ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಪನ್ನಾ ಹುಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶವು ಭಾಗಶಃ ಮುಳುಗಡೆ ಯಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಇತರ ಪ್ರಾಣಿ ಪಕ್ಷಿಗಳಾದ ರಣಹದ್ದುಗಳು ಮತ್ತು ನರಿಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಅವುಗಳ ಆವಾಸಸ್ಥಾನಗಳ ಮೇಲೆ ಋಣಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು.
- ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ನಂತರ, ಯೋಜನೆಯು ಅಂತಿಮವಾಗಿ 2016 ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುನ್ನತ ವನ್ಯಜೀವಿ ನಿಯಂತ್ರಕವಾದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವನ್ಯಜೀವಿ ಮಂಡಳಿಯಿಂದ ಅನುಮೋದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.
ಇಂಟರ್ಲಿಂಕಿಂಗ್ನ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು:
- ನೀರು ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳ
- ನೀರಿನ ಸರಿಯಾದ ಬಳಕೆ
- ಕೃಷಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಬಹುದು
- ವಿಪತ್ತು ತಗ್ಗಿಸುವಿಕೆ
- ಸಾರಿಗೆಗೆ ಉತ್ತೇಜನ.
ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು:
- ಕೆನ್ ಮತ್ತು ಬೆಟ್ವಾ ನದಿಗಳು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಉಗಮವಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಇವು ಯಮುನಾ ನದಿಯ ಉಪನದಿಗಳಾಗಿವೆ.
- ಕೇನ್ ನದಿ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಬಾಂಡಾ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಯಮುನಾ ನದಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಹಮೀರ್‌ಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಟ್ವಾ ನದಿಯನ್ನು ಸೇರುತ್ತದೆ.
- ಬೆಟ್ವಾ ನದಿಗೆ ರಾಜ್‌ಘಾಟ್, ಪರಿಚಾ ಮತ್ತು ಮಾತತಿಲಾ ಎಂಬ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಲಾಗಿದೆ.
- ಕೇನ್ ನದಿ ಪನ್ನಾ ಹುಲಿ ಮೀಸಲು ಪ್ರದೇಶದ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತದೆ.
ವಿಷಯಗಳು: ಆರೋಗ್ಯ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಾಮಾಜಿಕ ವಲಯ / ಸೇವೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಸಂಬಂಧಿತ ವಿಷಯಗಳು.
ಪೋಷನ್ ಅಭಿಯಾನ:
(Poshan Abhiyaan)
ಸಂದರ್ಭ:
ಕಳೆದ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಕಳೆದ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ‘ಪೋಷನ್ ಅಭಿಯಾನ’ ಅಥವಾ ‘ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ ಮಿಷನ್’ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಒಟ್ಟು ಹಣದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 56% ಮಾತ್ರ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿವೆ ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಲೋಕಸಭೆಗೆ ತಿಳಿಸಿದೆ.
- 2019 ರಿಂದ 2021 ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷಗಳ ನಡುವೆ ಕೇಂದ್ರವು ವಿತರಿಸಿದ ಒಟ್ಟು ₹ 5,312 ಕೋಟಿ ಮೊತ್ತದಲ್ಲಿ ₹ 2,985 ಕೋಟಿ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.
- ದೇಶದಲ್ಲಿ “ತೀವ್ರವಾದ ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆಯ” (Severe Acute Malnourished) ಮಟ್ಟ ಹೊಂದಿರುವ ಮಕ್ಕಳ ಸಂಖ್ಯೆ 1.5 ಮಿಲಿಯನ್‌ಗಿಂತಲೂ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ.
ಪೋಶನ್ ಅಭಿಯಾನದ ಬಗ್ಗೆ:
- ಮಕ್ಕಳು, ಗರ್ಭಿಣಿಯರು ಮತ್ತು ಹಾಲುಣಿಸುವ ತಾಯಂದಿರಿಗೆ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು 2022 ರ ವೇಳೆಗೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದೊಂದಿಗೆ 2018 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.
ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಉದ್ದೇಶ:
- ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಕುಂಠಿತ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ದೌರ್ಬಲ್ಯವನ್ನು ವರ್ಷಕ್ಕೆ 2% ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು (2022 ರ ವೇಳೆಗೆ ಒಟ್ಟು 6%).
- ಮಕ್ಕಳು, ಹದಿಹರೆಯದ ಹುಡುಗಿಯರು ಮತ್ತು ಗರ್ಭಿಣಿಯರು ಮತ್ತು ಹಾಲುಣಿಸುವ ತಾಯಂದಿರಲ್ಲಿ ರಕ್ತಹೀನತೆಯನ್ನು ವರ್ಷಕ್ಕೆ 3% ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುವುದು (2022 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಒಟ್ಟು 9%).
2022 ರ ವೇಳೆಗೆ 0-6 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಕುಂಠಿತ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು 38.4% ರಿಂದ 25% ಕ್ಕೆ ತಗ್ಗಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಈ ಮಿಷನ್ ಹೊಂದಿದೆ.
ಹಿನ್ನೆಲೆ:
ಐದು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನ ಮೂರನೇ ಒಂದು ಭಾಗದಷ್ಟು ಮಕ್ಕಳು ಕುಂಠಿತ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ದುರ್ಬಲರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಒಂದರಿಂದ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ 40% ಮಕ್ಕಳು ರಕ್ತಹೀನತೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. 2016 ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕುಟುಂಬ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮೀಕ್ಷೆ 4 ರ ಪ್ರಕಾರ, 50% ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಗರ್ಭಿಣಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಮಹಿಳೆಯರು ರಕ್ತಹೀನತೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
NITI ಆಯೋಗ ನೀಡಿದ ಸಲಹೆಗಳು:
- 2022 ರ ವೇಳೆಗೆ ಬೊಜ್ಜು, ಕುಂಠಿತ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ರಕ್ತಹೀನತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಕೇಂದ್ರವು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಬೇಕು.
- ಪೋಶನ್ ಪ್ಲಸ್ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರಕ್ಕಾಗಿ, NHM/ICDS ವಿತರಣಾ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಮುಖ ಸ್ತಂಭಗಳನ್ನು ಸಶಕ್ತಗೊಳಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಇತರ ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿರ್ಧಾರಕಗಳ ಮೇಲೆ ನವೀಕರಿಸಿದ ಗಮನವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
- ಸ್ತನ್ಯಪಾನದ ಜೊತೆಗೆ ಪೂರಕ ಆಹಾರವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಒತ್ತು ನೀಡಬೇಕು. ಇದರೊಂದಿಗೆ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕುಂಠಿತ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಒಟ್ಟು ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು 60% ರಷ್ಟು ತಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಮಿಷನ್ ನ್ಯೂಟ್ರಿಷನ್ / ಪೋಶನ್ 2.0:
- ಪೋಶನ್ 2.0 (POSHAN 2.0) ಸಮಗ್ರ ಮಕ್ಕಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸೇವೆಗಳು (ICDS) ಅಂದರೆ ಅಂಗನವಾಡಿ ಸೇವೆಗಳು, ಪೋಶನ್ ಅಭಿಯಾನ, ಹದಿಹರೆಯದ ಬಾಲಕಿಯರ ಯೋಜನೆ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಿಶು ಗೃಹ ಯೋಜನೆ, ಮಹಿಳಾ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ಅಂಬ್ರೆಲಾ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ.
- ಈ ಮಿಷನ್ ಅನ್ನು, ಪೂರಕ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಪೋಶನ್ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ವಿಲೀನಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ 2021-22ರ ಕೇಂದ್ರ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಈ ಮಿಷನ್ ಅನ್ನು, ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಪೋಷಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಮತ್ತು ದೇಶದಲ್ಲಿ ರೋಗ ಮತ್ತು ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆಗೆ ಪ್ರತಿರಕ್ಷೆಯನ್ನು ಪೋಷಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವುದರ ಮೇಲೆ ನವೀಕರಿಸಿದ ಗಮನದೊಂದಿಗೆ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ವಿಷಯ, ವಿತರಣೆ, ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ : 3
ವಿಷಯಗಳು: ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ- ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಅನ್ವಯಗಳು ಮತ್ತು ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಪರಿಣಾಮಗಳು ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯರ ಸಾಧನೆಗಳು; ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ದೇಶೀಕರಣ ಮತ್ತು ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವುದು.
ಏಕೀಕೃತ ಪಾವತಿ ಇಂಟರ್ಫೇಸ್(UPI):
(Unified payments interface (UPI)
ಸಂದರ್ಭ:
ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ, UPI ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಫೀಚರ್ ಫೋನ್ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗುವುದು. ಪ್ರಸ್ತುತ, ‘ಏಕೀಕೃತ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ/ ಇಂಟರ್ಫೇಸ್’ ಅಥವಾ ‘ಯೂನಿಫೈಡ್ ಪೇಮೆಂಟ್ಸ್ ಇಂಟರ್ಫೇಸ್’ (Unified payments interface-UPI) – ಸಣ್ಣ ಮೌಲ್ಯದ ಪಾವತಿ ವಹಿವಾಟುಗಳ ಪರಿಮಾಣದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಚಿಲ್ಲರೆ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಲಭ್ಯವಿದೆ.
ಅವಶ್ಯಕತೆ:
ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಸಮಗ್ರವಾಗಿಸಲು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಒಳಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಲು, ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳ ವಿವಿಧ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಚಿಲ್ಲರೆ ವಹಿವಾಟು ಗ್ರಾಹಕರ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಸುಲಭ ವಾಗಿಸಲು ಮತ್ತು ಸೇವಾ ಪೂರೈಕೆದಾರರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಈ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ.
UPI ಎಂದರೇನು?
ಏಕೀಕೃತ ಪಾವತಿ ಇಂಟರ್ಫೇಸ್ (UPI) ಒಂದು ತ್ವರಿತ ನೈಜ-ಸಮಯ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಬಳಕೆದಾರರು ತಮ್ಮ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆ ವಿವರಗಳನ್ನು ಇತರ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸದೆ ಅನೇಕ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗಳಲ್ಲಿ ನೈಜ-ಸಮಯದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಣವನ್ನು ವರ್ಗಾಯಿಸಲು ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ.
- ಪ್ರಸ್ತುತ ಏಕೀಕೃತ ಪಾವತಿಗಳ ಇಂಟರ್ಫೇಸ್ (UPI), ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಕ್ಲಿಯರಿಂಗ್ ಹೌಸ್ (NACH), ತಕ್ಷಣದ ಪಾವತಿ ಸೇವೆ (IMPS), ಆಧಾರ್ ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ (AePS), ಭಾರತ್ ಬಿಲ್ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ (BBPS), ರೂಪೇ (RuPay) ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಾವತಿ ನಿಗಮ/ ‘ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪೇಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ’ (NPCI) ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಎಲ್ಲಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ.
- ಉನ್ನತ UPI ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ PhonePe, Paytm, Google Pay, Amazon Pay ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ನಡೆಸಲ್ಪಡುವ BHIM ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಸೇರಿವೆ.
BHIM ಎಂದರೇನು?
ಭಾರತ್ ಇಂಟರ್ಫೇಸ್ ಫಾರ್ ಮನಿ (Bharat Interface for Money -BHIM) UPI ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಭಾರತದ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ (ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್) ಆಗಿದೆ, ಏಕೀಕೃತ ಪಾವತಿ ಇಂಟರ್ಫೇಸ್ (UPI) ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ, ಒಂದೇ ಮೊಬೈಲ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ನಿಂದ ಅನೇಕ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು.
- ಭೀಮ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪೇಮೆಂಟ್ಸ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (National Payments Corporation of India -NPCI) ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದೆ.
- ಇದು ನೈಜ-ಸಮಯದ ಹಣ ವರ್ಗಾವಣೆಯ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
- ಇದನ್ನು, ಡಿಸೆಂಬರ್, 2016 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.
BHIM ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಮೂರು ಹಂತದ ದೃಢೀಕರಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ:
- ಮೊದಲಿಗೆ, ಈ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಯಾವುದೇ ಸಾಧನ (ಕಂಪ್ಯೂಟರ್, ಮೊಬೈಲ್) ದ ID ಮತ್ತು ಮೊಬೈಲ್ ಸಂಖ್ಯೆಯೊಂದಿಗೆ ಲಿಂಕ್ ಆಗುತ್ತದೆ.
- ಎರಡನೆಯದಾಗಿ ವಹಿವಾಟು ನಡೆಸಲು ಬಳಕೆದಾರರು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಯನ್ನು (UPI ಅಥವಾ ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿಲ್ಲದ UPI ) ಸಿಂಕ್ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
- ಮೂರನೆಯದಾಗಿ, ಬಳಕೆದಾರನು ತನ್ನ ಸಾಧನದಲ್ಲಿ BHIM ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವಾಗ ‘PIN’ ರಚಿಸಲು ಕೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗೆ ‘ಲಾಗ್ ಇನ್’ ಮಾಡಲು ಈ ‘PIN’ ನ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಯಾವುದೇ ವಹಿವಾಟು ನಡೆಸಲು ಬಳಕೆದಾರನು ತನ್ನ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗೆ ಲಿಂಕ್ ಮಾಡಲಾದ ‘UPI PIN’ ಅನ್ನು ಬಳಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ವಿಷಯಗಳು: ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್, ರೊಬೊಟಿಕ್ಸ್, ನ್ಯಾನೊ-ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಜೈವಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿ.
ಪೆಪ್ಸಿಕೊ ದ ಬೌದ್ಧಿಕ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆ:
(PepsiCo patents issue)
ಸಂದರ್ಭ:
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ‘ಪ್ಲಾಂಟ್ ವೆರೈಟಿ / ಸಸ್ಯ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಮತ್ತು ರೈತರ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ’ ವು (Protection of Plant Varieties and Farmers Rights Authority – PPV&FRA) ವಿವಿಧ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಆಲೂಗೆಡ್ಡೆ ತಳಿ (FL-2027) ಗಾಗಿ ಪೆಪ್ಸಿಕೋ ಇಂಡಿಯಾ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ (PIH) ಗೆ ನೀಡಲಾದ ‘ಪ್ಲಾಂಟ್ ವೆರೈಟಿ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್’/ ಸಸ್ಯ ಪ್ರಭೇದಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ (Plant Variety Protection – PVP) ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದೆ.
ಇದು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಆಧಾರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು:
- ಅರ್ಜಿದಾರರು ನೀಡಿದ ತಪ್ಪು ಮಾಹಿತಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನೋಂದಣಿ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
- ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಅರ್ಹರಲ್ಲದ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
- ನೋಂದಣಿ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರವನ್ನು ನೀಡುವುದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯಲ್ಲಿರಲಿಲ್ಲ.
ಏನಿದು ಪ್ರಕರಣ?
2019 ರಲ್ಲಿ, ಪೆಪ್ಸಿಕೋ ಕಂಪನಿಯು ಗುಜರಾತಿನಲ್ಲಿ FC5 ಆಲೂಗೆಡ್ಡೆ ತಳಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಕೆಲವು ಭಾರತೀಯ ರೈತರ ಮೇಲೆ ಮೊಕದ್ದಮೆ ಹೂಡಿತು. ಈ ವಿಧದ ಆಲೂಗೆಡ್ಡೆಯು ‘ಚಿಪ್ಸ್’ ನಂತಹ ತಿಂಡಿಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಅವಶ್ಯಕವಾದ ಕಡಿಮೆ ತೇವಾಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.
- ಅದೇ ವರ್ಷ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಮೂಲದ ಈ ಕಂಪನಿಯು ಎಲ್ಲಾ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು, ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಸೌಹಾರ್ದಯುತವಾಗಿ ಇತ್ಯರ್ಥಗೊಳಿಸಲು ಬಯಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿತು.
- ನಂತರ, ರೈತ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆ ಕವಿತಾ ಕುರುಗಂಟಿ ಅವರು ಪೆಪ್ಸಿಕೋದ FC5 ಆಲೂಗೆಡ್ಡೆ ತಳಿಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾದ ಬೌದ್ಧಿಕ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು (Intellectual Protection) ಹಿಂಪಡೆಯಲು ‘ಸಸ್ಯ ಪ್ರಭೇದಗಳ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ರೈತರ ಹಕ್ಕುಗಳ’ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ / ‘PPVFR ಪ್ರಾಧಿಕಾರ’ಕ್ಕೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ, ‘ಬೀಜ’ದ ಪ್ರಭೇದಗಳ ಮೇಲೆ ಪೇಟೆಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಅನುಮತಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ, 2001 ರ ‘ಸಸ್ಯ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಮತ್ತು ರೈತರ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆ’ (PPV&FR) ಕಾಯಿದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 39 ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುವುದೇನೆಂದರೆ, ಯಾವುದೇ ರೈತರು ನೋಂದಾಯಿತ ತಳಿಗಳ ಬ್ರಾಂಡ್ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡದಿರುವವರೆಗೆ ಯಾವುದೇ ರೈತರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಬೆಳೆ ಅಥವಾ ಬೀಜವನ್ನು ಬೆಳೆಯಲು ಮತ್ತು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಅನುಮತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಸ್ಯ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಮತ್ತು ರೈತರ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆ’ (PPV&FR) ಕಾಯಿದೆ 2001:
- ಸಸ್ಯ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಮತ್ತು ರೈತರ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆ (Protection of Plant Varieties and Farmers’ Rights (PPV&FR) Act, 2001) ಕಾಯಿದೆ, 2001, ಅನ್ನು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು 2001 ರಲ್ಲಿ ‘ಸುಯಿ ಜೆನೆರಿಸ್ ಸಿಸ್ಟಮ್’ (sui generis system) ಅನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿತು.
- ಈ ಕಾಯಿದೆಯು ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಯೂನಿಯನ್ ಫಾರ್ ದಿ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್ ಆಫ್ ನ್ಯೂ ವೆರೈಟೀಸ್ ಆಫ್ ಪ್ಲಾಂಟ್ಸ್ (International Union for the Protection of New Varieties of Plants – UPOV), 1978 ಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿದೆ.
- ಸಸ್ಯ ತಳಿ ಸಂವರ್ಧನಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಸ್ಯ ತಳಿಗಾರರು ಮತ್ತು ರೈತರ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಈ ಕಾಯಿದೆಯು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಎಲ್ಲಾ ಮಧ್ಯಸ್ಥಗಾರರ (ಖಾಸಗಿ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಹಾಗೂ ಸಂಪನ್ಮೂಲ-ನಿರ್ಬಂಧಿತ ರೈತರು ಸೇರಿದಂತೆ) ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವಾಗ ‘ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿ ಹಕ್ಕುಗಳ ವ್ಯಾಪಾರ ಅಂಶಗಳನ್ನು’ (Trade Related Aspects of Intellectual Property Rights-TRIPS) ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
PPV ಮತ್ತು FR ಕಾಯ್ದೆ 2001 ರ ಉದ್ದೇಶಗಳು:
- ಸಸ್ಯ ಪ್ರಭೇದಗಳ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು, ರೈತರು ಮತ್ತು ಸಸ್ಯ ತಳಿಗಾರರ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಹೊಸ ತಳಿಗಳ ಸಸ್ಯಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು.
- ಹೊಸ ತಳಿಯ ಸಸ್ಯಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಸಸ್ಯ ತಳಿ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ಸಂದರ್ಭದ ಯಾವುದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರೈತರ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ರೈತರು ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ರೈತರ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ರಕ್ಷಿಸುವುದು.
- ಸಸ್ಯ ತಳಿಗಾರರ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು, ದೇಶದಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ವೇಗಗೊಳಿಸಲು; ಹೊಸ ಸಸ್ಯ ಪ್ರಭೇದಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು.
- ರೈತರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಬೀಜಗಳು ಮತ್ತು ನೆಟ್ಟ ವಸ್ತುಗಳ ಲಭ್ಯತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಬೀಜ ಉದ್ಯಮದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು.
ಕಾಯಿದೆ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕುಗಳು:
ಸಸ್ಯ-ಜಾತಿ ತಳಿಗಾರರ ಹಕ್ಕುಗಳು (BREEDERS’ RIGHTS): ಸಸ್ಯ-ಜಾತಿ ತಳಿಗಾರರು ಸಂರಕ್ಷಿತ ಸಸ್ಯ ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲು, ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು, ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮಾಡಲು, ವಿತರಿಸಲು ಮತ್ತು ಆಮದು-ರಫ್ತು ಮಾಡಲು ಬ್ರೀಡರ್ ಗಳು ವಿಶೇಷ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ.ತಮ್ಮ ಹಕ್ಕುಗಳ ಉಲ್ಲಂಘಿನೆಯಾದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ , ಅವರು ಕಾನೂನಿನ ಆಶ್ರಯವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು ಹಾಗೂ ಈ ತಳಿಗಳ ಬ್ರೀಡರ್‌ಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಏಜೆಂಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪರವಾನಗಿದಾರರನ್ನು ಸಹ ನೇಮಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ಸಂಶೋಧಕರ ಹಕ್ಕುಗಳು (RESEARCHERS’ RIGHTS): ಕಾಯಿದೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಸಂಶೋಧಕರು ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಲು ಯಾವುದೇ ನೋಂದಾಯಿತ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. ಸಂಶೋಧಕರು ಹೊಸ ಪ್ರಭೇದವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ‘ಪ್ರಜಾತಿಗಳ ಮೂಲ ರೂಪ’ ವನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು, ಆದರೆ ಆ ಪ್ರಜಾತಿಯ / ತಳಿಯ ಪುನರಾವರ್ತಿತ ಬಳಕೆಗೆ ‘ನೋಂದಾಯಿತ ತಳಿಗಾರ’ರಿಂದ ಪೂರ್ವಾನುಮತಿ ಪಡೆಯುವ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ.
ರೈತರ ಹಕ್ಕುಗಳು:
- ಹೊಸ ಜಾತಿ/ತಳಿಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ / ವಿಕಸನಗೊಳಿಸಿದ ರೈತನು ತಳಿ/ಪ್ರಜಾತಿಗಳ ಉತ್ಪಾದಕ ಕಂಪನಿಗಳ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಆ ಪ್ರಜಾತಿಯ ‘ವೈವಿಧ್ಯತೆಯ’ ತಳಿಗಾರನಾಗಿ ನೋಂದಣಿ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಅರ್ಹನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ;
- ರೈತರು ಉತ್ಪಾದಿಸಿದ ಹೊಸ ಪ್ರಜಾತಿಗಳನ್ನು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಭೇದದ (extant variety) ವಿಧವಾಗಿಯೂ ನೋಂದಾಯಿಸಬಹುದು;
- PPV&FR ಕಾಯಿದೆ, 2001 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ರೈತನು ಸಂರಕ್ಷಿತ ತಳಿಯ ಬೀಜವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ತನ್ನ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಉಳಿಸಬಹುದು, ಬಳಸಬಹುದು, ಬಿತ್ತಬಹುದು, ಮರು-ಬಿತ್ತಬಹುದು, ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಬಹುದು ಅಥವಾ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಬಹುದು. ಈ ಶಾಸನದ ಆರಂಭದ ಮೊದಲು ಅವನು ಅರ್ಹನಾಗಿದ್ದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ; ಆದರೆ PPV&FR ಕಾಯಿದೆ, 2001 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಯಾವುದೇ ಬ್ರಾಂಡ್ ಬೀಜ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ರೈತರು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲ.
- ರೈತರು ಸಸ್ಯ ಆನುವಂಶಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲ (Plant Genetic Resources)ಗಳು ಮತ್ತು ಹೊಲಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ ಕಾಡು ರೀತಿಯ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳೆಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಸೂಕ್ತ ಗೌರವ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಫಲಗಳಿಗೆ ಅರ್ಹರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ;
- ಕಾಯಿದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 39(2) ರ ಪ್ರಕಾರ, ರೈತರು ಪರಿಚಯಿಸಿದ ಹೊಸ ಸಸ್ಯ-ಜಾತಿಗಳು ಸರಿಯಾಗಿ ಉತ್ಪಾದಕವಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಅವರು ಅದಕ್ಕೆ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅವಕಾಶವಿದೆ;
- ಈ ಕಾಯಿದೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ ಅಥವಾ ರಿಜಿಸ್ಟ್ರಾರ್ ಅಥವಾ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ ಅಥವಾ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ರೈತರು ಯಾವುದೇ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ.
ವಿಷಯಗಳು:ವಿವಿಧ ಭದ್ರತಾ ಪಡೆಗಳು ಮತ್ತು ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಆದೇಶ.
ರಕ್ಷಣಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ:
(Chief of Defence Staff)
ಸಂದರ್ಭ:
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ರಕ್ಷಣಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಜನರಲ್ ಬಿಪಿನ್ ರಾವತ್, ಅವರ ಪತ್ನಿ ಮಧುಲಿಕಾ ರಾವತ್, ಸೇನಾ ಬ್ರಿಗೇಡಿಯರ್ ಮತ್ತು ಇತರ 10 ಸಿಬ್ಬಂದಿ ವಿಮಾನ ಅಪಘಾತದಲ್ಲಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದರು. ಈ ಎಲ್ಲಾ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಭಾರತೀಯ ವಾಯುಪಡೆಯ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಪಶ್ಚಿಮ ತಮಿಳುನಾಡಿನ ನೀಲಗಿರಿಯ ಕೂನೂರು ಘಾಟ್‌ನ ದಟ್ಟ ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಪತನಗೊಂಡಿದೆ.
- Mi-17V5 ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್, “ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ” ವಿಮಾನ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ, ಅದರ ಪತನದ ಕಾರಣದ ಬಗ್ಗೆ ತನಿಖೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗಿದೆ.
ರಕ್ಷಣಾ ಪಡೆಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ (CDS) ಬಗ್ಗೆ:
1999 ರಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾದ ಕಾರ್ಗಿಲ್ ಪರಿಶೀಲನಾ ಸಮಿತಿಯು ಸೂಚಿಸಿದಂತೆ ‘ಚೀಫ್ ಆಫ್ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಸ್ಟಾಫ್’ (ರಕ್ಷಣಾ ಪಡೆಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು) ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಏಕಗವಾಕ್ಷಿ (single-point military adviser) ಮಿಲಿಟರಿ ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.
ಅವರಿಗೆ ‘ಫೋರ್-ಸ್ಟಾರ್ ಜನರಲ್’ (Four-star General) ಸ್ಥಾನಮಾನ ಸಿಗಲಿದೆ.
CDS, ಚೀಫ್ಸ್ ಆಫ್ ಸ್ಟಾಫ್ ಕಮಿಟಿ (ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಸಮಿತಿಯ) ಖಾಯಂ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸಮಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಮೂರು ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಸದಸ್ಯರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.
ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಮೂರು ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅಂತರ-ಸೇವಾ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು ‘ರಕ್ಷಣಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ’ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದೆ.
ಪೂರ್ವ ಷರತ್ತುಗಳು:
- ಚೀಫ್ ಆಫ್ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಸ್ಟಾಫ್ (CDS) ಹುದ್ದೆಗೆ ನೇಮಕಗೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ನಿವೃತ್ತಿಯ ನಂತರ ಯಾವುದೇ ಸರ್ಕಾರಿ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಲು ಅರ್ಹನಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ.
- ಸಿಡಿಎಸ್ ಹುದ್ದೆಯಿಂದ ನಿವೃತ್ತಿ ಹೊಂದಿದ ನಂತರ 5 ವರ್ಷಗಳ ವರೆಗೆ ಪೂರ್ವಾನುಮತಿ ಇಲ್ಲದೆ ಯಾವುದೇ ಖಾಸಗಿ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಹೊಂದಲು ಅನುಮತಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಪಾತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳು:
- CDS ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ‘ಏಕಗವಾಕ್ಷಿ ಮಿಲಿಟರಿ ಸಲಹೆ’ ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳ ನಡುವೆ ಯೋಜನೆ, ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಜಾರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸಂಘಟಿಸುತ್ತದೆ.
- ಥಿಯೇಟರ್ ಕಮಾಂಡ್ ಗಳ ರಚನೆಯ ಮೂಲಕ ಭೂ-ವಾಯು-ಸಮುದ್ರ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಕ್ರೋಡೀಕರಣವನ್ನು ಇದು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
- CDS, ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ನೇತೃತ್ವದ ‘ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಕಮಾಂಡ್ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ’ದ ಮಿಲಿಟರಿ ಸಲಹೆಗಾರನಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲಿದ್ದು, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಮತ್ತು ಸೈಬರ್‌ಪೇಸ್‌ನಂತಹ ಹೊಸ ಯುದ್ಧ ವಲಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ತ್ರಿ-ಸೇವಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಕಮಾಂಡ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
- ದೇಶದ ರಕ್ಷಣೆಯು ಸೈಬರ್‌ ದಾಳಿ ತಡೆ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ, ‘ರಕ್ಷಣೆ’ ಎಂಬ ಪದದ ವ್ಯಾಖ್ಯೆ ಬದಲಾಗುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮೂರೂ ವಿಭಾಗಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮನ್ವಯ ಇರಬೇಕಾದುದು ಅಪೇಕ್ಷಣೀಯವೂ ಹೌದು. ದೇಶದ ಮಿಲಿಟರಿಯಲ್ಲಿನ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಹುದ್ದೆಯ ಸೃಷ್ಟಿಯು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಹಂತವಾಗಲಿದೆ.
- ಅವರು ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವರ ಪ್ರಧಾನ ಮಿಲಿಟರಿ ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ ಸಮಿತಿಯ (COSC) ಖಾಯಂ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿಯೂ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲಿದ್ದಾರೆ.
- CDS ರಕ್ಷಣಾ ಸ್ವಾಧೀನ ಮಂಡಳಿ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣಾ ಯೋಜನಾ ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಲಿದ್ದಾರೆ.
ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು:
ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಮತ್ತು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ (ವೇತನ ಸೇವಾ ನಿಯಮಗಳು) ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಸೂದೆ 2021:
((High Court and Supreme Court Judges (Salaries and Conditions of Service) Amendment Bill, 2021)
- ಈ ಮಸೂದೆಯು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಅಂಗೀಕಾರಗೊಂಡಿತು.
- ಮಸೂದೆಯಲ್ಲಿ, ನಿವೃತ್ತ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ವರ್ಧಿತ ಪಿಂಚಣಿ ಪಡೆಯುವ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ನಿವೃತ್ತ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ವಯಸ್ಸನ್ನು ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಮಾಡುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಪ್ರಮಾಣದ ಪಿಂಚಣಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಶಾಸಕಾಂಗದ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಲು ಕೇವಲ ವಿವರಣಾತ್ಮಕ ಟಿಪ್ಪಣಿಯನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ.
- 80, 85, 90, 95 ಮತ್ತು 100 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಾದ ಮೇಲೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ನಿವೃತ್ತ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಪಿಂಚಣಿ ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ,ಆದರೆ ಅವರ ವಯಸ್ಸನ್ನು ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಮಾಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಗೊಂದಲವಿತ್ತು.
ಪ್ರಮುಖ ಸಂಗತಿಗಳು:
- ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಿಗೆ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾದ ಸಂಬಳವನ್ನು ಈ ಹಿಂದೆ ಸಂವಿಧಾನದ 125 (1) ನೇ ವಿಧಿ ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ಶೆಡ್ಯೂಲ್‌ನಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಆದಾಗ್ಯೂ, 54 ನೇ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಮೂಲಕ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ವೇತನವನ್ನು ಕಾನೂನಿನ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಸಂಸತ್ತಿಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
- ಈ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಸವಲತ್ತುಗಳು, ಭತ್ಯೆಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಸಂಸತ್ತು ಹೊಂದಿದೆ.
- ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಂಸತ್ತಿನಿಂದ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ನೇಮಕಗೊಂಡ ನಂತರ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಿಗೆ ಅನನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಈ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದನ್ನೂ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
- ಈ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಈಗ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ (ಸಂಬಳ ಮತ್ತು ಸೇವಾ ಷರತ್ತುಗಳು) ಕಾಯಿದೆ, 1958 ರಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅದೇ ರೀತಿ, ಸಂಸತ್ತಿಗೆ ಕಾನೂನಿನ ಮೂಲಕ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ವೇತನವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲು ಅಧಿಕಾರವಿದೆ.
[ad_2]