[ad_1]
ಪರಿವಿಡಿ:
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ 2:
1. ಮರೆತುಹೋಗುವ ಹಕ್ಕು.
2. ಎಮರ್ಜೆನ್ಸಿ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಲೈನ್ ಗ್ಯಾರಂಟಿ ಸ್ಕೀಮ್ (ECLGS).
3. ಪಿಎಂ ಪೋಷಣ ಶಕ್ತಿ ನಿರ್ಮಾಣ ಯೋಜನೆ.
4. ಕೇರಳದ ಬಾವಲಿಗಳಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾದ ನಿಫಾ ವೈರಸ್ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳು.
5. 2030 ರ ವೇಳೆಗೆ ಮೆನಿಂಜೈಟಿಸ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡಲು ಜಾಗತಿಕ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ 3:
1. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಫ್ತು ವಿಮಾ ಖಾತೆ (NEIA) ಯೋಜನೆ.
2. ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಂದ ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕು ಮತ್ತು ನೀರನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಹೈಡ್ರೋಜನ್‌ನ ವೆಚ್ಚ-ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಉತ್ಪಾದನೆಗಾಗಿ ರಿಯಾಕ್ಟರ್‌ಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ.
3. UNECE ವಾಟರ್ ಕಾನ್ಫರೆನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸೆನೆಗಾಲೊ-ಮಾರಿಟಾನಿಯನ್ ಅಕ್ವಿಫರ್ ಬೇಸಿನ್.
ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು:
1. ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಈಲ್ ಪ್ರಭೇದವನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ : 2
ವಿಷಯಗಳು: ಸಂವಿಧಾನ- ಐತಿಹಾಸಿಕ ಆಧಾರಗಳು, ವಿಕಸನ, ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು, ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳು, ಮಹತ್ವದ ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ಮೂಲ ರಚನೆ.
ಮರೆತುಹೋಗುವ ಹಕ್ಕು.
(‘Right to be Forgotten’)
ಸಂದರ್ಭ:
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ದೆಹಲಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಏಳು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ‘ಮರೆತುಹೋಗುವ ಹಕ್ಕು’ (Right to be Forgotten) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾದ ಎಫ್‌ಐಆರ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ನೀಡಿದ ತೀರ್ಪು ಮತ್ತು ಆದೇಶವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಕೋರಿರುವ ಅರ್ಜಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ, ಗೂಗಲ್ ಮತ್ತು ‘ಇಂಡಿಯಾ ಕಾನೂನು’ ಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನೀಡುವಂತೆ ತಿಳಿಸಿದೆ,ಮತ್ತು ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಈ ನಿಯಮವನ್ನು ಎಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದು ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಕೇಳಿದೆ.
ಹಿನ್ನೆಲೆ:
‘ಸುಖಮೀತ್ ಸಿಂಗ್ ಆನಂದ್’ ಎಂಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ಸಲ್ಲಿಸಿರುವ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ. ಆರ್ಥಿಕ ಅಪರಾಧಗಳ ವಿಭಾಗವು ತನ್ನ ವಿರುದ್ಧ 2014 ರಲ್ಲಿ ಎಫ್‌ಐಆರ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ 2015 ಮತ್ತು 2018 ರಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾದ ತೀರ್ಪುಗಳು ಮತ್ತು ಆದೇಶಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಅವರು ಕೋರಿದ್ದಾರೆ.
- ಈ ವರ್ಷ ಏಪ್ರಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ನೀಡಿದ ಮಧ್ಯಂತರ ಆದೇಶವನ್ನು ಅರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಸಂಬಂಧಿತ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿದಾರರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಶೋಧ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವಂತೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಸೂಚಿಸಿತ್ತು.
ಅವಶ್ಯಕತೆ:
“ಅರ್ಜಿದಾರರನ್ನು ಆಯಾ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸೂಕ್ತ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಗೌರವಯುತವಾಗಿ ಖುಲಾಸೆಗೊಳಿಸಿವೆ, ಆದರೆ ಅವರ ವಿರುದ್ಧ ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಆಪಾದಿತ ವಿಡಿಯೋಗಳು ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಗಳು ಅವರನ್ನು ಕಾಡುತ್ತಲೇ ಇವೆ” ಎಂದು ಅರ್ಜಿದಾರರು, ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಭಾರತೀಯ ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ‘ಮರೆತುಹೋಗುವ ಹಕ್ಕು’:
- ‘ಮರೆತುಹೋಗುವ ಹಕ್ಕು’(Right to be Forgotten) ವ್ಯಕ್ತಿಯ ‘ಗೌಪ್ಯತೆಯ ಹಕ್ಕಿನ’ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ.
- 2017 ರಲ್ಲಿ, ‘ಗೌಪ್ಯತೆ ಹಕ್ಕನ್ನು’ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತನ್ನ ಒಂದು ಹೆಗ್ಗುರುತು ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ (ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಿ ಪ್ರಕರಣ) ‘ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕು’ (ಆರ್ಟಿಕಲ್ 21 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ) ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದೆ.
- ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ “ಖಾಸಗಿತನದ ಹಕ್ಕನ್ನು ‘ಆರ್ಟಿಕಲ್ 21’ ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ‘ಜೀವನ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ’ದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಂವಿಧಾನದ ಭಾಗ III” ರ ಮೂಲಕ ಖಾತರಿಪಡಿಸಿದ’ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ’ಗಳ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿ ರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ‘ವೈಯಕ್ತಿಕ ಡೇಟಾ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಮಸೂದೆ’ ಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾದ ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಹೇಳುವುದೇನು?
‘ಗೌಪ್ಯತೆಯ ಹಕ್ಕು’,ಈ ಮಸೂದೆಯು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಅಂಗೀಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಬಾಕಿ ಉಳಿದಿದ್ದರೂ ಇದನ್ನು ‘ವೈಯಕ್ತಿಕ ದತ್ತಾಂಶ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಮಸೂದೆ’ (Personal Data Protection Bill) ಯು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ‘ಮಸೂದೆ’ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ “ಮರೆತುಹೋಗುವ ಹಕ್ಕಿನ” ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ.
- ವಿಶಾಲವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ‘ಮರೆತುಹೋಗುವ ಹಕ್ಕಿನ’ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಬಳಕೆದಾರರು ‘ಡೇಟಾ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹರ’ (data fiduciaries) ಹಿಡಿತದಲ್ಲಿರುವ ತಮ್ಮ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಾಹಿತಿಯ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಡಿ-ಲಿಂಕ್ ಮಾಡಬಹುದು ಅಥವಾ ಮಿತಿಗೊಳಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿಯೊಂದಿಗೆ ತೋರಿಸಲು ಅದನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೆಗೆದುಹಾಕಬಹುದು ಅಥವಾ ಸರಿಪಡಿಸಬಹುದು.
ಮಸೂದೆಯಲ್ಲಿ ಈ ನಿಬಂಧನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು:
ಈ ನಿಬಂಧನೆಯ ಮುಖ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆ ಏನೆಂದರೆ, ವೈಯಕ್ತಿಕ ಡೇಟಾ ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಯನ್ನು ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಅದನ್ನು ದತ್ತಾಂಶ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (Data Protection Authority – DPA) ವು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂಬುದಾಗಿದೆ.
- ಇದರರ್ಥ, ಕರಡು ಮಸೂದೆಯಲ್ಲಿನ ನಿಬಂಧನೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಡೇಟಾ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್ ಅಥಾರಿಟಿ (DPA) ಗಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಅನುಮತಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟು, ಬಳಕೆದಾರನು ತನ್ನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಡೇಟಾವನ್ನು ಅಂತರ್ಜಾಲದಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬಹುದು.
ವಿಷಯಗಳು: ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳಿಂದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅತ್ಯಂತ ದುರ್ಬಲ ವರ್ಗದವರಿಗೆ ಇರುವ ಕಲ್ಯಾಣ ಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ಈ ಯೋಜನೆಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆ; ಈ ದುರ್ಬಲ ವರ್ಗದವರ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಣೆಗಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳು, ಕಾನೂನುಗಳು, ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು.
ಎಮರ್ಜೆನ್ಸಿ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಲೈನ್ ಗ್ಯಾರಂಟಿ ಸ್ಕೀಮ್ (ECLGS).
(Emergency Credit Line Guarantee Scheme (ECLGS)
ಸಂದರ್ಭ:
ಸರ್ಕಾರವು,‘ಎಮರ್ಜೆನ್ಸಿ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಲೈನ್ ಗ್ಯಾರಂಟಿ ಸ್ಕೀಮ್’ (Emergency Credit Line Guarantee Scheme (ECLGS) ಅನ್ನು 2022 ರ ಮಾರ್ಚ್ ಅಂತ್ಯದವರೆಗೆ ಅಥವಾ ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ರೂ. 4.5 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಮೌಲ್ಯದ ಗ್ಯಾರಂಟಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವವರೆಗೆ, ಯಾವುದು ಮೊದಲೋ ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ECLGS ಅನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ.
ಈ ಯೋಜನೆಯ ಕುರಿತು:
ತುರ್ತು ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಲೈನ್ ಗ್ಯಾರಂಟಿ ಸ್ಕೀಮ್ (ECLGS) ಅನ್ನು 2020 ರ ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಘೋಷಿಸಲಾದ ಆತ್ಮ ನಿರ್ಭರ ಭಾರತ ಅಭಿಯಾನದ ಪ್ಯಾಕೇಜಿನ ಭಾಗವಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಕೊರೊನೊವೈರಸ್ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ವಿಧಿಸಲಾದ ಲಾಕ್‌ಡೌನ್‌ನಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಲು, ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮ, ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ (MSME) ಸಾಲ ನೀಡುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು.
- ಇದರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, 100% ಗ್ಯಾರಂಟಿ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಗ್ಯಾರಂಟಿ ಟ್ರಸ್ಟೀ ಕಂಪನಿ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (NCGTC) ಒದಗಿಸಿದರೆ, ಸಾಲಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕೇತರ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು (NBFC) ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.
- ಸಾಲವನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸಿದ ತುರ್ತು ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಲೈನ್- (Guaranteed Emergency Credit Line- GECL) ಸೌಲಭ್ಯದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಲಾಗುವುದು.
- ಯೋಜನೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ, NCGTCಯಿಂದ ಸಾಲ ನೀಡುವ ಸದಸ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ- (Member Lending Institutions- MLI) ಯಾವುದೇ ಗ್ಯಾರಂಟಿ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
- ಈ ಯೋಜನೆಯು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ 9.25% ಬಡ್ಡಿದರವನ್ನು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕೇತರ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ (NBFC) 14% ಬಡ್ಡಿದರವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಅರ್ಹತೆ:
- 2020ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 29 ಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟು 50 ಕೋಟಿ ರೂ. ಸಾಲ ಹೊಂದಿರುವ ಸಾಲಗಾರರು ಮತ್ತು ವಾರ್ಷಿಕ 250 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳ ವಹಿವಾಟು ನಡೆಸುವ ವಹಿವಾಟುದಾರರು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅರ್ಹರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.
- 1 ಆಗಸ್ಟ್ 2020 ರಂದು 3 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳ ತುರ್ತು ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಲೈನ್ ಗ್ಯಾರಂಟಿ ಸ್ಕೀಮ್ (ECLGS) ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ವಿಸ್ತರಿಸಿತು. ಬಾಕಿ ಇರುವ ಸಾಲದ ಮಿತಿಯನ್ನು ದ್ವಿಗುಣಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ವೈದ್ಯರು, ವಕೀಲರು ಮತ್ತು ಚಾರ್ಟರ್ಡ್ ಅಕೌಂಟೆಂಟ್‌ಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಪರರಿಗೆ ನೀಡಲಾದ ಕೆಲವು ಸಾಲಗಳು ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ.
ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು:
- ಈ ಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಈ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಸಾಲಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ, ಆ ಮೂಲಕ MSME ಗಳು ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.
- ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಎಂಎಸ್‌ಎಂಇಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ, ಈ ಯೋಜನೆಯು ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಪುನರುಜ್ಜೀವನಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.
ವಿಷಯಗಳು: ಸರ್ಕಾರದ ನೀತಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಅಡಚಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಅನುಷ್ಠಾನದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು.
ಪಿಎಂ ಪೋಷಣ್‌ ಶಕ್ತಿ ನಿರ್ಮಾಣ ಯೋಜನೆ:
(PM Poshan Shakti Nirman Scheme)
ಸಂದರ್ಭ:
‘ಪ್ರಸ್ತುತ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಬಿಸಿಯೂಟ ಯೋಜನೆ(Mid-Day Meal scheme)ಯನ್ನು ‘ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಪೋಷಣ್‌ ಶಕ್ತಿ ನಿರ್ಮಾಣ್‌’ ಯೋಜನೆ (National Scheme for PM Poshan Shakti Nirman) ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಸರ್ಕಾರಿ ಹಾಗೂ ಅನುದಾನಿತ ಪೂರ್ವ ಪ್ರಾಥಮಿಕ, ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಬಿಸಿಯೂಟ ಒದಗಿಸುವ ‘ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಪೋಷಣ್‌ ಶಕ್ತಿ ನಿರ್ಮಾಣ್‌’ ಯೋಜನೆಗೆ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಮೇಲಿನ ಸಂಪುಟ ಸಮಿತಿ (ಸಿಸಿಇಎ) ಯ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಅನುಮೋದನೆ ನೀಡಲಾಯಿತು.
‘ಪಿಎಂ ಪೋಷನ್ ಯೋಜನೆ’ಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಸ್ತಾಪಗಳು:
- ಪೂರಕ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ (Supplementary nutrition): ಹೊಸ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ, ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಧಿಕ ರಕ್ತಹೀನತೆಯ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪೂರಕ ಪೌಷ್ಠಿಕಾಂಶದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ವಿಶೇಷ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
- ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಆಹಾರವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ನಿರ್ಧಾರ: ಇದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಹಣವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ನಿರ್ಬಂಧವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುತ್ತದೆ, ಕೇವಲ ಗೋಧಿ, ಅಕ್ಕಿ, ದ್ವಿದಳ ಧಾನ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ತರಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಒಂದು ರಾಜ್ಯವು ಹಾಲು ಅಥವಾ ಮೊಟ್ಟೆಗಳಂತಹ ಯಾವುದೇ ಇತರ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರೆ, ಹೆಚ್ಚುವರಿ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕೇಂದ್ರವು ಭರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ನಿರ್ಬಂಧವನ್ನು ಈಗ ಹೊಸ ಯೋಜನೆಯಡಿ ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗಿದೆ.
- ನ್ಯೂಟ್ರಿ-ಗಾರ್ಡನ್ಸ್(Nutri-gardens): ಸರ್ಕಾರವು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪ್ರಕೃತಿ ಮತ್ತು ತೋಟಗಾರಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಮೊದಲ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡಲು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಲಾ ಪೌಷ್ಟಿಕ ತೋಟಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ತೋಟಗಳಿಂದ ಬರುವ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಊಟದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಮಹಿಳಾ ಮತ್ತು ರೈತ ಉತ್ಪಾದಕ ಸಂಘಟನೆಗಳು (FPOs): ಆತ್ಮ ನಿರ್ಭರ ಭಾರತಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಬಿಸಿಯೂಟ ಯೋಜನೆ ಅನುಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ ರೈತ ಉತ್ಪಾದಕರ ಸಂಘಟನೆಗಳು (ಎಫ್‌ಪಿಒ) ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಸ್ವ-ಸಹಾಯ ಗುಂಪುಗಳ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಸಾಮಾಜಿಕ ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧನೆ: ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ತಳ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ತಪಾಸಣೆ ಮಾಡಲು ಕಾಲೇಜುಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ತಿಥಿ-ಭೋಜನ(Tithi-Bhojan): ತಿಥಿ ಭೋಜನದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ತಿಥಿ ಭೋಜನವು ಸಮುದಾಯದ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿದ್ದು, ಜನರು ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ/ಹಬ್ಬಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಊಟವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ.
- ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ನೇರ ಲಾಭ ವರ್ಗಾವಣೆ: ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಮತ್ತು ವಂಚನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಇತರ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಬದಲಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿ ಶಾಲೆಯ ಖಾತೆಗಳಿಗೆ ಅಡುಗೆ ವೆಚ್ಚದ ನೇರ ಲಾಭದ ನಗದು ವರ್ಗಾವಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಲು ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಕೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಅಡುಗೆಯವರಿಗೆ ಮತ್ತು ಅಡುಗೆಯವರಿಗೆ ಮತ್ತು ಅಡುಗೆ ಸಹಾಯಕರಿಗೆ ಗೌರವಧನದ ಮೊತ್ತವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಅವರವರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಸಮಗ್ರ ಪೌಷ್ಠಿಕಾಂಶ(Holistic nutrition): ಈ ಮರುಹೆಸರಿಸಿದ ಯೋಜನೆಯ ಉದ್ದೇಶವು “ಸಮಗ್ರ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ” ಗುರಿಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವುದು. ಇದರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಬೆಳೆದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಹಾರಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಶಾಲೆಯ ಪೌಷ್ಟಿಕ ತೋಟಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ ಬೆಳೆಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲಾಗುವುದು.
ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಬಿಸಿಯೂಟ ಯೋಜನೆಯ ಕುರಿತು:
ಈ ಯೋಜನೆಯು ಸರ್ಕಾರಿ ಮತ್ತು ಅನುದಾನಿತ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿನ ಮತ್ತು ಮದರಸಾಗಳಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಒಂದು ಬಾರಿಯ ಊಟವನ್ನು ಸಮಗ್ರ ಶಿಕ್ಷಣ ಯೋಜನೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ,ಖಾತರಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
- ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಎಂಟನೇ ತರಗತಿಯವರೆಗಿನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ 200 ದಿನಗಳ ವರೆಗೆಯಾದರೂ ಒಂದು ಪೌಷ್ಠಿಕಾಂಶದ ಬೇಯಿಸಿದ ಊಟವನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಈ ಯೋಜನೆಯು ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಸಚಿವಾಲ (ಶಿಕ್ಷಣ ಸಚಿವಾಲಯ)ಯದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ.
- ಇದನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಯೋಜಿತ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಬೆಂಬಲಕ್ಕಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ (National Programme of Nutritional Support to Primary Education (NP – NSPE) ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ 1995 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. 2004 ರಲ್ಲಿ, ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಬಿಸಿಯೂಟ ಯೋಜನೆ ಎಂದು ಪುನರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.
- ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಹಾರ ಭದ್ರತಾ ಕಾಯ್ದೆ, 2013 ರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಒಳಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಉದ್ದೇಶಗಳು:
ಹಸಿವು ಮತ್ತು ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಿ, ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾತಿ ಮತ್ತು ಹಾಜರಾತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿ,ವಿವಿಧ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಸಾಮಾಜಿಕೀಕರಣವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಿ, ತಳಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಒದಗಿಸುವುದು.
ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಬಿಸಿಯೂಟ ಯೋಜನೆ (MDM) ನಿಯಮಗಳು 2015 ರ ಪ್ರಕಾರ:
- ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಊಟ ಬಡಿಸಲಾಗುವುದು.
- ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳು ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಅಥವಾ ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಶಾಲಾ ದಿನದಂದು ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಊಟವನ್ನು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸದಿದ್ದರೆ, ಮುಂದಿನ ತಿಂಗಳು 15 ರೊಳಗೆ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಆಹಾರ ಭದ್ರತಾ ಭತ್ಯೆಯನ್ನು ಪಾವತಿಸಬೇಕು.
- ಉಚಿತ ಮತ್ತು ಕಡ್ಡಾಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಹಕ್ಕು ಕಾಯ್ದೆ 2009 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿರುವ ಶಾಲಾ ನಿರ್ವಹಣಾ ಸಮಿತಿಯು ಸಹ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಬಿಸಿಯೂಟ ಯೋಜನೆಯ ಅನುಷ್ಠಾನವನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಮಾನದಂಡಗಳು:
- ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಬಿಸಿಯೂಟ ಯೋಜನೆಯ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಕ್ಯಾಲೊರಿ ಸೇವನೆಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ, ಕಿರು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ MDM ಮೂಲಕ ದಿನಕ್ಕೆ ಕನಿಷ್ಠ 450 ಕ್ಯಾಲೊರಿಗಳನ್ನು 12 ಗ್ರಾಂ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಒದಗಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿನ ಮಕ್ಕಳು 20 ಗ್ರಾಂ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ನೊಂದಿಗೆ 700 ಕ್ಯಾಲೊರಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಬೇಕು.
- ಪ್ರಾಥಮಿಕ ತರಗತಿಗಳ ಮಕ್ಕಳ ಪ್ರತಿ ಊಟದಲ್ಲಿ, ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದಂತೆ 100 ಗ್ರಾಂ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳು, 20 ಗ್ರಾಂ ದ್ವಿದಳ ಧಾನ್ಯಗಳು, 50 ಗ್ರಾಂ ತರಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು 5 ಗ್ರಾಂ ತೈಲಗಳು ಮತ್ತು ಕೊಬ್ಬುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬೇಕು. ಹಿರಿಯ-ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳ ಮಕ್ಕಳ ಊಟದಲ್ಲಿ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ 150 ಗ್ರಾಂ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳು, 30 ಗ್ರಾಂ ದ್ವಿದಳ ಧಾನ್ಯಗಳು, 75 ಗ್ರಾಂ ತರಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು 7.5 ಗ್ರಾಂ ತೈಲಗಳು ಮತ್ತು ಕೊಬ್ಬುಗಳಿರಬೇಕು.
ವಿಷಯಗಳು: ಆರೋಗ್ಯ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಾಮಾಜಿಕ ವಲಯ / ಸೇವೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಸಂಬಂಧಿತ ವಿಷಯಗಳು.
ಕೇರಳದ ಬಾವಲಿಗಳಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾದ ನಿಫಾ ವೈರಸ್ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳು:
ಸಂದರ್ಭ:
ಎರಡು ಬಗೆಯ ಬಾವಲಿಗಳ ಮಾದರಿಗಳಲ್ಲಿ ನಿಫಾ ವೈರಸ್ ವಿರುದ್ಧದ ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳು (Nipah virus antibodies – IgG antibodies) ಕಂಡು ಬಂದಿವೆ ಎಂದು ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯವು ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.
‘ಪುಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವೈರಾಣು ಸಂಸ್ಥೆಯು (National Institute of Virology) ಕೋಯಿಕ್ಕೋಡ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ಬಾವಲಿಗಳ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ, ಪರೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಿದೆ. ಈಗ ಎರಡು ವಿಧದ ಬಾವಲಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳು ಕಂಡು ಬಂದಿವೆ. ಬಾವಲಿಗಳಿಂದಲೇ ಈ ಮಾರಕ ಸೋಂಕು ಪ್ರಸರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ವಾದಕ್ಕೆ ಇದರಿಂದ ಪುಷ್ಟಿ ಸಿಕ್ಕಂತಾಗಿದೆ’.
ಕೆಲ ಸಮಯದ ಹಿಂದೆ ಕೇರಳದ ಈ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ನಿಪಾಹ್ ವೈರಸ್ ಸೋಂಕು ದೃಢಪಟ್ಟಿತ್ತು.
ಈ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಮಹತ್ವ:
ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ, ಕೋಯಿಕ್ಕೋಡ್‌ ನಲ್ಲಿ ನಿಫಾ ಔಟ್ ಬ್ರೇಕ್ ಬಾವಲಿಗಳಿಂದ ಹರಡಿದೆ ಎಂದು ತಾರ್ಕಿಕವಾಗಿ ತೀರ್ಮಾನಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಬಾವಲಿಗಳಿಂದ ಮನುಷ್ಯರಿಗೆ ವೈರಸ್ ಹರಡುವ ಮಾರ್ಗದ ಬಗ್ಗೆ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಸ್ಪಷ್ಟತೆಯಿಲ್ಲ.
- ನಿಫಾ ವೈರಸ್ (NiV) ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇದುವರೆಗೆ ನಾಲ್ಕು ಬಾರಿ ವರದಿಯಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಸಾವಿನ ಪ್ರಮಾಣವು ಶೇಕಡಾ 65 ರಿಂದ 100 ರಷ್ಟು ಇದೆ.
- 2018 ರಲ್ಲಿ ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚೆಗಷ್ಟೇ ‘ನಿಫಾ ವೈರಸ್’ ಹಬ್ಬಿತ್ತು.
- ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದ ದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಭಾರತೀಯ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ರೋಗದ ಸಂಭಾವ್ಯ ಹಾಟ್‌ಸ್ಪಾಟ್‌ಗಳಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಸ್ತುತ ಕಾಳಜಿ:
- ನಿಫಾ ವೈರಸ್ ಅನ್ನು ಸಾಕಷ್ಟು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಯಾವುದೇ ಔಷಧ ಅಥವಾ ಲಸಿಕೆಯನ್ನು ಇನ್ನೂ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಇದರಿಂದ ಸೋಂಕಿತರಾದ ಜನರಲ್ಲಿ ಮರಣ ಪ್ರಮಾಣವು ತುಂಬಾ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
- ಕೋವಿಡ್ -19 ಸೋಂಕಿತ ರೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ‘ಕೇಸ್ ಫಾಟಾಲಿಟಿ ರೇಟ್’/ನಿಫಾ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಮರಣದರ (Case Fatality Rate-CFR) 1-2%ನಡುವೆ ಇರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ,ನಿಫಾ ಸೋಂಕಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, CFR 65-100%ವರೆಗೆ ತಲುಪುತ್ತದೆ.
ನಿಫಾ ವೈರಸ್ ಕುರಿತು:
- ಇದು ಒಂದು ‘ಝೂನೋಟಿಕ್ ವೈರಸ್’ ಆಗಿದೆ, ಅಂದರೆ, ಇದು ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನುಷ್ಯರ ನಡುವೆ ಹರಡಬಹುದು.
- ನಿಫಾ ವೈರಸ್ ಎನ್ಸೆಫಾಲಿಟಿಸ್‌ಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಜೀವಿ, ಎಂದರೆ ಪ್ಯಾರಾಮೈಕ್ಸೊವಿರಿಡೆ (Paramyxoviridae), RNA ಅಥವಾ ರಿಬೊನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಿಕ್ ಆಸಿಡ್ ವೈರಸ್ ಆಗಿದ್ದು, ಇದು ಹೆನಿಪಾವೈರಸ್ (genus Henipavirus) ಕುಟುಂಬದ ಕುಲವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಹೆಂದ್ರಾ ವೈರಸ್(Hendra virus) ಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ.
- ‘ಫ್ಲೈಯಿಂಗ್ ಫಾಕ್ಸ್’ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ, ಫ್ರುಟ್ ಬ್ಯಾಟ್ಸ್ (Fruit bats)ಗಳ ಮೂಲಕ ನಿಫಾ ವೈರಸ್ ಹರಡುತ್ತದೆ.ಇವು ನಿಪಾ ಮತ್ತು ಹೆಂದ್ರಾ ವೈರಸ್‌ಗಳ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಮೂಲಗಳಾಗಿವೆ.
- ಇದು ಮೊದಲು ಮಲೇಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಸಿಂಗಾಪುರದಲ್ಲಿ 1998 ಮತ್ತು 1999 ರಲ್ಲಿ ಹರಡಿತ್ತು.
- ಇದು ಮೊದಲು ದೇಶೀಯ ಹಂದಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ನಂತರ ನಾಯಿಗಳು, ಬೆಕ್ಕುಗಳು, ಮೇಕೆಗಳು, ಕುದುರೆಗಳು ಮತ್ತು ಕುರಿಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಜಾತಿಯ ಸಾಕುಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.
- ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು: ನಿಪಾ ವೈರಸ್ ಸೋಂಕು ‘ಎನ್ಸೆಫಾಲಿಟಿಸ್’ (ಮೆದುಳಿನ ಉರಿಯೂತ) ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ, ಮತ್ತು ಇದು ಸೌಮ್ಯದಿಂದ ತೀವ್ರ ಅನಾರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಸೋಂಕಿತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸಾವಿಗೆ ಸಹ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.
ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ:
ಪ್ರಸ್ತುತ, ನಿಫಾ ವೈರಸ್ ಅನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಮಾನವರು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಲಸಿಕೆಗಳಿಲ್ಲ. ನಿಫಾ ವೈರಸ್ ಸೋಂಕಿತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ತೀವ್ರ ವೈದಿಕೀಯ ಆರೈಕೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ವಿಷಯಗಳು: ಆರೋಗ್ಯ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಾಮಾಜಿಕ ವಲಯ / ಸೇವೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಸಂಬಂಧಿತ ವಿಷಯಗಳು.
2030 ರ ವೇಳೆಗೆ ಮೆನಿಂಜೈಟಿಸ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡಲು ಜಾಗತಿಕ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿ:
(Global Roadmap to Defeat Meningitis by 2030)
ಸಂದರ್ಭ:
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆ (ಡಬ್ಲ್ಯುಎಚ್‌ಒ) ಮತ್ತು ಅದರ ಪಾಲುದಾರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ 2030 ರ ವೇಳೆಗೆ ‘ಮೆನಿಂಜೈಟಿಸ್’ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗವನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡಲು ಜಾಗತಿಕ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
- ಇದು ‘ಮೆದುಳು ಜ್ವರ’ ಅಥವಾ ಮೆನಿಂಜೈಟಿಸ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡುವ ಮೊದಲ ಜಾಗತಿಕ ತಂತ್ರವಾಗಿದೆ.
- ಇದರ ಉದ್ದೇಶ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಲ್ ಮೆನಿಂಜೈಟಿಸ್ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕವನ್ನು, ಅಂದರೆ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಲ್ ಮೆನಿಂಜೈಟಿಸ್ ಅನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸಾವುಗಳನ್ನು 70 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಮತ್ತು ಸೋಂಕಿನ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದಾಗಿದೆ.
ಹೊಸ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಯ ಗುರಿಗಳು:
- ಹೆಚ್ಚಿನ ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್ ವ್ಯಾಪ್ತಿ, ಹೊಸ ಕೈಗೆಟುಕುವ ಲಸಿಕೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ತಡೆಗಟ್ಟುವ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕದ ಔಟ್ ಬ್ರೆಕ್ ಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ.
- ಸೋಂಕಿನ ಸಮಯೋಚಿತ ಪತ್ತೆ ಮತ್ತು ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಸೂಕ್ತ ಚಿಕಿತ್ಸೆ.
- ರೋಗದ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡಲು ಉತ್ತಮ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು.
- ಪೀಡಿತರಿಗೆ ಕಾಳಜಿ ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲ,ರೋಗದ ಆರಂಭಿಕ ಪತ್ತೆ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಿತ ಆರೈಕೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಗೆ ಗಮನ ನೀಡುವುದು.
- ಮೆನಿಂಜೈಟಿಸ್ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅರಿವು, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರದಾಯಿತ್ವವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಶಿಫಾರಸುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಆರೈಕೆ ಮತ್ತು ನಂತರದ ಸೇವೆಗಳ ಹಕ್ಕನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಲು ಶಿಫಾರಸುಗಳು ಮತ್ತು ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
ಮಹತ್ವ:
ಈ ತಂತ್ರವು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ 200,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜೀವಗಳನ್ನು ಉಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ರೋಗದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಅಂಗವೈಕಲ್ಯವನ್ನು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಮೆನಿಂಜೈಟಿಸ್ ಬಗ್ಗೆ:
- ಮೆನಿಂಜೈಟಿಸ್ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮೆದುಳು ಮತ್ತು ಬೆನ್ನುಹುರಿಯ ಸುತ್ತ ಇರುವ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ಪೊರೆಗಳ ಉರಿಯೂತವಾಗಿದೆ.
- ಈ ರೋಗವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ಮತ್ತು ವೈರಲ್ ಸೋಂಕುಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
- ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾದ ಸೋಂಕಿನಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಮೆನಿಂಜೈಟಿಸ್ ರೋಗವು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು 250,000 ಸಾವುಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವೇಗವಾಗಿ ಹರಡುವ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕಗಳಿಗೆ ಕಾರಣ ಸಹ ಆಗಬಹುದು.
- ಈ ಕಾಯಿಲೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಹತ್ತರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಸಾಯುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಈ ಕಾಯಿಲೆಗೆ ತುತ್ತಾದ ಪ್ರತಿ ಐದನೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಅಂಗವೈಕಲ್ಯವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ, ಅವರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವರು ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಯುವಕರು ಆಗಿದ್ದಾರೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ : 3
ವಿಷಯಗಳು: ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಉದಾರೀಕರಣದ ಪರಿಣಾಮ, ಕೈಗಾರಿಕಾ ನೀತಿಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮೇಲೆ ಅವುಗಳ ಪ್ರಭಾವ.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಫ್ತು ವಿಮಾ ಖಾತೆ (NEIA) ಯೋಜನೆ:
(National Export Insurance Account (NEIA) Scheme)
ಸಂದರ್ಭ:
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಫ್ತು ವಿಮಾ ಖಾತೆ (National Export Insurance Account – NEIA) ಯೋಜನೆ ಮುಂದುವರಿಸಲು ತೀರ್ಮಾನ ಕೈಗೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಮುಂದಿನ 5 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ರೂ .1650 ಕೋಟಿ ಅನುದಾನವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದೆ.
ಈ ನಡೆಯ ಮಹತ್ವ:
NEIA ಟ್ರಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳದ ಒಳಹರಿವು ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ರಫ್ತುದಾರರಿಗೆ (IPEs) ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಿದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಯೋಜನೆಯ ರಫ್ತುಗಳ ಬೃಹತ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ದೇಶದಾದ್ಯಂತ,ಭಾರತೀಯ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ವಸ್ತುಗಳೊಂದಿಗೆ ಯೋಜನೆಯ ರಫ್ತಿಗೆ ಈ ಬೆಂಬಲವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡುತ್ತದೆ.
NEIA ಗೆ ಬಂಡವಾಳ ಒದಗಿಸುವ ಕ್ರಮದಿಂದ 2.6ಲಕ್ಷ ಹೊಸ ಉದ್ಯೋಗ ಸೃಷ್ಟಿಗೆ ಸಹಾಯ ಆಗಲಿದೆ.ಇದರಲ್ಲಿ 12ಸಾವಿರ ಉದ್ಯೋಗಗಳು ಸಂಘಟಿತ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಲಿದೆ.
NEIA ಟ್ರಸ್ಟ್:
‘ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಫ್ತು ವಿಮಾ ಖಾತೆ’ ಟ್ರಸ್ಟ್ (NEIA ಟ್ರಸ್ಟ್) 2006 ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಭಾರತದಿಂದ ಯೋಜನಾ ‘ರಫ್ತು’ ಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲು ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಆರಂಭ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಫ್ತು ವಿಮಾ ಖಾತೆಯ (NEIA) ಕುರಿತು:
- ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಫ್ತು ವಿಮಾ ಖಾತೆ,ಮರುವಿಮೆ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿರುವುದನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ, ಅರ್ಹವಾದ ರಫ್ತುದಾರರಿಗೆ ರಕ್ಷಣೆ ಒದಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಇಸಿಜಿಸಿ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ ಮಿತಿಗಳನ್ನು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಾದ ‘ಮಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ರಫ್ತು’ಗಳನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸಲು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ.
- ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಅಪೇಕ್ಷಣೀಯವಾದ ಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೌಲ್ಯದ ರಫ್ತುಗಳಿಗೆ ಕೆಲವು ಷರತ್ತುಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟು ಕ್ರೆಡಿಟ್ ರಿಸ್ಕ್ ಕವರ್ ಲಭ್ಯತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುವುದು NEIA ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.
ರಫ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರವು ಕಳೆದ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಿದ ಉಪಕ್ರಮಗಳು:
- ವಿದೇಶಿ ವ್ಯಾಪಾರ ನೀತಿ (2015-20): COVID-19 ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಿಂದಾಗಿ, ವಿದೇಶಿ ವ್ಯಾಪಾರ ನೀತಿಯನ್ನು (2015-20) 30 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2021 ರವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು 2019-20ರ ವೇಳೆಗೆ ವಿದೇಶಿ ಮಾರಾಟವನ್ನು $ 900 ಶತಕೋಟಿಗೆ ದ್ವಿಗುಣಗೊಳಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
- ಕೋವಿಡ್ -19 ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಲಿಕ್ವಿಡಿಟಿ /ದ್ರವ್ಯತೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಎಲ್ಲಾ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಆಧಾರಿತ ಯೋಜನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಾಕಿ ಇರುವ ಬಾಕಿಗಳನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಿಸಲು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್, 2021 ರಲ್ಲಿ 56,027 ಕೋಟಿ ಬಿಡುಗಡೆಮಾಡಲಾಯಿತು.
- ಹೊಸ ಯೋಜನೆ – ‘Remission of Duties and Taxes and Exported Products ’(RoDTEP) ಎಂಬ ಹೊಸ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. 2021-22ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ರೂ 12,454 ಕೋಟಿಗಳನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೇಂದ್ರ, ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮರುಪಾವತಿ ಮಾಡಲಾಗದ ತೆರಿಗೆಗಳು/ಸುಂಕಗಳು/ಸುಂಕಗಳ ಮರುಪಾವತಿಗೆ WTO ಸ್ನೇಹಿ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವಾಗಿದೆ.
- ROSCTL ಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಕೇಂದ್ರ/ರಾಜ್ಯ ತೆರಿಗೆಗಳಿಂದ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಜವಳಿ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಈಗ ಇದನ್ನು 2024ರ ಮಾರ್ಚ್ ವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಮೂಲ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ ಅನ್ನು ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಮತ್ತು ರಫ್ತುದಾರರಿಂದ ಎಫ್‌ಟಿಎ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ರಫ್ತು ಯೋಜನೆಗಾಗಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ (TIES), ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರವೇಶ ಉಪಕ್ರಮ (MAI) ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಸಾರಿಗೆ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಕೆಟಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಮಾರ್ಕೆಟಿಂಗ್ ಸಹಾಯ (TMA) ಯೋಜನೆಗಳು.
ವಿಷಯಗಳು: ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಇಂಧನ.
ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಂದ ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕು ಮತ್ತು ನೀರನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಹೈಡ್ರೋಜನ್‌ನ ವೆಚ್ಚ-ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಉತ್ಪಾದನೆಗಾಗಿ ರಿಯಾಕ್ಟರ್‌ಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ:
(Indian scientists develop reactor for cost-effective production of hydrogen using sunlight and water)
ಸಂದರ್ಭ:
ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ತಂಡವು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ರಿಯಾಕ್ಟರ್ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದೆ.ಇದು ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕು ಮತ್ತು ನೀರಿನಂತಹ ಸಮರ್ಥನೀಯ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಅನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ,ಇದು ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ.
- ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಹೇರಳವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಕಾರ್ಬನ್ ನೈಟ್ರೈಡ್ ಎಂಬ ರಾಸಾಯನಿಕವನ್ನು ವೇಗವರ್ಧಕವಾಗಿ ಬಳಸಿದ್ದಾರೆ.
- ಈ ಕೆಲಸವನ್ನು ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಇಲಾಖೆಯ (DST) NATDP ಯೋಜನೆಯು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ.
ರಿಯಾಕ್ಟರ್ ನ ಕೆಲಸ:
- ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ತಂಡವು ಕಾರ್ಬನ್ ನೈಟ್ರೈಡ್‌ಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಯ ಸಾವಯವ ಅರೆವಾಹಕವನ್ನು ಬಳಸಿದೆ, ಇದನ್ನು ಯೂರಿಯಾ ಮತ್ತು ಮೆಲಮೈನ್‌ನಂತಹ ಅಗ್ಗದ ಪೂರ್ವಗಾಮಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸುಲಭವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಬಹುದು.
- ಈ ಅರೆವಾಹಕದ ಮೇಲೆ ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕು ಬಿದ್ದಾಗ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಮತ್ತು ರಂಧ್ರಗಳು (Holes) ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತವೆ.
- ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್‌ಗಳು ಪ್ರೋಟಾನ್‌ಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ರಂಧ್ರಗಳನ್ನು ಸ್ಯಾಕ್ರಿಫಿಸಿಯಲ್ ಏಜೆಂಟ್‌ (Sacrificial Agents) ಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ರಾಸಾಯನಿಕ ಏಜೆಂಟ್‌ಗಳಿಂದ ತುಂಬಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಈ ರಂಧ್ರಗಳನ್ನು ತುಂಬದಿದ್ದರೆ, ಅವು ಮತ್ತೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
- ರಿಯಾಕ್ಟರ್ ಸುಮಾರು 1 ಚದರ ಮೀಟರ್, ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಹರಿವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ, ಫೋಟೊಕ್ಯಾಟಲಿಸ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಫಲಕಗಳಂತೆ ಲೇಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕನ್ನು ವಿಕಿರಣಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ, ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಅನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗ್ಯಾಸ್ ಕ್ರೊಮ್ಯಾಟೋಗ್ರಫಿಯ ಮೂಲಕ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ಸಾಧನೆಯ ಮಹತ್ವ:
- ಹೀಗೆ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಅನ್ನು ಅನೇಕ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಬಹುದು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ದೂರದ ಬುಡಕಟ್ಟು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ‘ಇಂಧನ ಕೋಶಗಳ’ ಮೂಲಕ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆ, ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಸ್ಟೌವ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಗ್ಯಾಜೆಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಇಂಧನ ತುಂಬುವುದು, ಇತ್ಯಾದಿ.
- ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಫಾರ್ಮರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಇ-ವಾಹನಗಳಿಗೆ ಇಂಧನ ತುಂಬಲು ಇದನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು, ಇದು ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ.
ಮುಂದಿನ ದಾರಿ:
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದಿನಾಚರಣೆಯ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಮಿಷನ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದರು, ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಶಕ್ತಿಯ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಇಂಗಾಲ ಮುಕ್ತ ಇಂಧನವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ವೇಗಗೊಳಿಸಲು ದೇಶವು 2047 ನೇ ವರ್ಷವನ್ನು ಶಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆ ಸಾಧಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿತು.
- 2030 ರ ವೇಳೆಗೆ ಭಾರತ 450 GW ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನದ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು, ಪ್ರಸ್ತುತ ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ, ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಸಂಶೋಧಕರು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಪರಿಹಾರಗಳ ಕಡೆಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಅದು ಸೀಮಿತ ಇಂಗಾಲದ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ ಸಮರ್ಥನೀಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
‘ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಇಂಧನ’ ಎಂದರೇನು?
ಹೈಡ್ರೋಜನ್, ಆವರ್ತಕ ಕೋಷ್ಟಕದಲ್ಲಿರುವ ಹಗುರವಾದ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಅಂಶವಾಗಿದೆ. ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ತೂಕವು ಗಾಳಿಯ ತೂಕಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿರುವುದರಿಂದ, ಅದು ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಮೇಲಕ್ಕೆ ಏರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಇದು ಅದರ ಶುದ್ಧ ರೂಪವಾದ ‘H2’ ನಲ್ಲಿ ವಿರಳವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.
- ಪ್ರಮಾಣಿತ ಶಾಖ ಮತ್ತು ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ, ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ವಿಷಕಾರಿಯಲ್ಲದ (Nontoxic), ಲೋಹವಲ್ಲದ,(non-metallic) ವಾಸನೆಯಿಲ್ಲದ (odorless), ರುಚಿಯಿಲ್ಲದ(tasteless), ಬಣ್ಣರಹಿತ(colorless) ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ದಹನಕಾರಿ ಡಯಾಟಮಿಕ್ ಅನಿಲವಾಗಿದೆ.
- ಆಮ್ಲಜನಕದೊಂದಿಗೆ ದಹಿಸಿದಾಗ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಇಂಧನವು ‘ಶೂನ್ಯ-ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ’ ಇಂಧನವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಇಂಧನ ಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಆಂತರಿಕ ದಹನಕಾರಿ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಬಹುದು. ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಅನ್ನು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆ (spacecraft propulsion) ಮುಂದೂಡಲು ಇಂಧನವಾಗಿಯೂ (ನೂಕು ಬಲವಾಗಿ) ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಉತ್ಪತ್ತಿ:
- ಇದು ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಅತ್ಯಂತ ಹೇರಳವಾಗಿರುವ ಅಂಶವಾಗಿದೆ. ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಇತರ ನಕ್ಷತ್ರಗಳು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ನಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.
- ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ 90% ಪರಮಾಣುಗಳು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಪರಮಾಣುಗಳಾಗಿವೆ ಎಂದು ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಅಂದಾಜಿಸಿದ್ದಾರೆ.
- ಇತರ ಯಾವುದೇ ಅಂಶಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಯುಕ್ತಗಳ ಒಂದು ಅಂಶವಾಗಿದೆ.
- ನೀರು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಕಂಡುಬರುವ ಹೈಡ್ರೋಜನ್‌ನ ಹೇರಳ ಆಕರವಾಗಿದೆ.
- ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುವ ಜಲಮೂಲಗಳಲ್ಲಿ ಆಣ್ವಿಕ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ.
- ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ, ಹೈಡ್ರೋಜನ್, ನೀರು ಮತ್ತು ಆಮ್ಲಜನಕದೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ಜೀವಂತ ಅಥವಾ ಸತ್ತ ಅಥವಾ ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಜೀವರಾಶಿಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಗಾಲದೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ನೀರನ್ನು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಮತ್ತು ಆಮ್ಲಜನಕವಾಗಿ ವಿಭಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ರಚಿಸಬಹುದು.
ಸಂಗ್ರಹಣೆ:
ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಅನ್ನು ಭೌತಿಕವಾಗಿ ಅಥವಾ ಅನಿಲ ಅಥವಾ ದ್ರವರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು.
- ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಅನ್ನು ಅನಿಲ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡದ ಟ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
- ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಅನ್ನು ದ್ರವರೂಪದಲ್ಲಿ ಶೇಖರಿಸಿಡಲು ಕ್ರಯೋಜೆನಿಕ್ ತಾಪಮಾನಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತವೆ, ಏಕೆಂದರೆ ವಾತಾವರಣದ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಹೈಡ್ರೋಜನ್‌ನ ಕುದಿಯುವ ಬಿಂದುವು – 8° C ಆಗಿರುತ್ತದೆ.
- ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಅನ್ನು, ಘನವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ (adsorption/ ಹೊರಹೀರುವಿಕೆಯಿಂದ) ಅಥವಾ ಘನವಸ್ತುಗಳೊಳಗೆ (absorption/ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ) ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು.
ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಶುದ್ಧ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಸಂಭಾವ್ಯತೆ:
- ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಇಂಧನವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಹೊರಸೂಸುವ ಏಕೈಕ ಉಪ ಉತ್ಪನ್ನವೆಂದರೆ ‘ನೀರು’ – ಇದು ಇಂಧನವನ್ನು 100 ಪ್ರತಿಶತ ಸ್ವಚ್ಛ ಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
- ಶೂನ್ಯ-ಹೊರಸೂಸುವ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ವಾಹನಗಳಲ್ಲಿನ ಇಂಧನ ಕೋಶಗಳಿಗೆ ಶಕ್ತಿ ತುಂಬುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಅದರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಇಂಧನ ಕೋಶಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ದಕ್ಷತೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳಿಂದಾಗಿ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಅನ್ನು ಪರ್ಯಾಯ ಇಂಧನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ವಿದ್ಯುತ್ ಮೋಟರ್ ಹೊಂದಿರುವ Fuel cell/ಇಂಧನ ಕೋಶವು ಅನಿಲ-ಚಾಲಿತ ಆಂತರಿಕ ದಹನಕಾರಿ ಎಂಜಿನ್‌ಗಿಂತ ಎರಡು ಮೂರು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿದೆ.
- ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಮೋಟರ್ನೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾದ ಇಂಧನ ಕೋಶವು ಎರಡು ಮೂರು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿದೆ.
- ಆಂತರಿಕ ದಹನಕಾರಿ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳಿಗೆ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಇಂಧನವಾಗಿಯೂ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
- 2 ಪೌಂಡ್ಗಳ (1 ಕೆಜಿ) ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಅನಿಲದ ಶಕ್ತಿಯು 1 ಗ್ಯಾಲನ್ (6.2 ಪೌಂಡು / 2.8 ಕೆಜಿ) ಗ್ಯಾಸೋಲಿನ್ ಶಕ್ತಿಗೆ ಸಮಾನವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು:
- ಹಸಿರು ಇಂಧನ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಿಂದ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ 2020-21ನೇ ಸಾಲಿನ ಕೇಂದ್ರ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ‘ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಎನರ್ಜಿ ಮಿಷನ್’ (NHM) ಅನ್ನು ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವರು ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದರು.
- ‘ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಎನರ್ಜಿ ಮಿಷನ್’ ಗಾಗಿ ಕರಡು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಈ ತಿಂಗಳ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಅಂತಿಮಗೊಳಿಸಲಾಗುವುದು ಮತ್ತು ಕರಡು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಅನುಮೋದನೆಗಾಗಿ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಹೊಸ ಮತ್ತು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಸಚಿವಾಲಯ (MNRE) ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ.
ಭಾರತಕ್ಕೆ ಇರುವ ಸವಾಲುಗಳು:
- ಹಸಿರು ಅಥವಾ ನೀಲಿ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಹೊರತೆಗೆಯುವಿಕೆಯ ಆರ್ಥಿಕ ಸುಸ್ಥಿರತೆಯು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಅನ್ನು ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ಸವಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.
- ‘ಕಾರ್ಬನ್ ಕ್ಯಾಪ್ಚರ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟೋರೇಜ್ (CCS)’ ಮತ್ತು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಇಂಧನ ಕೋಶ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಂತಹ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಇನ್ನೂ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಕಷ್ಟು ದುಬಾರಿಯಾಗಿದೆ, ಇದು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ವೆಚ್ಚಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
- ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಇಂಧನ ಉತ್ಪಾದನೆ ಸ್ಥಾವರವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ, ಇಂಧನ ಕೋಶಗಳ ನಿರ್ವಹಣಾ ವೆಚ್ಚವು ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದಂತೆ ಸಾಕಷ್ಟು ದುಬಾರಿಯಾಗಬಹುದು.
- ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಅನ್ನು ಇಂಧನವಾಗಿ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬಳಕೆಗಾಗಿ, ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಉತ್ಪಾದನೆ, ಸಂಗ್ರಹಣೆ, ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಬೇಡಿಕೆ ಸೃಷ್ಟಿಗಾಗಿ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
ವಿಷಯಗಳು: ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ಪರಿಸರ ಮಾಲಿನ್ಯ ಮತ್ತು ಅವನತಿ, ಪರಿಸರ ಪ್ರಭಾವದ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ.
UNECE ವಾಟರ್ ಕಾನ್ಫರೆನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸೆನೆಗಾಲೊ-ಮಾರಿಟಾನಿಯನ್ ಅಕ್ವಿಫರ್ ಬೇಸಿನ್:
(UNECE Water Convention and Senegalo-Mauritanian Aquifer Basin)
ಸಂದರ್ಭ:
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಪಶ್ಚಿಮ ಆಫ್ರಿಕಾದ ನಾಲ್ಕು ದೇಶಗಳಾದ ಗ್ಯಾಂಬಿಯಾ, ಗಿನಿಯಾ ಬಿಸ್ಸೌ, ಮಾರಿಟಾನಿಯಾ ಮತ್ತು ಸೆನೆಗಲ್-ಸೆನೆಗಲ್-ಮಾರಿಟಾನಿಯನ್ ಅಕ್ವಿಫರ್ ಬೇಸಿನ್ (Senegal-Mauritanian Aquifer Basin – SMAB) ನಲ್ಲಿ ಗಡಿಯಾಚೆಗಿನ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಜಂಟಿ ಘೋಷಣೆಗೆ ಸಹಿ ಮಾಡಿವೆ.
- ಈ ದೇಶಗಳು SMAB ನಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ‘ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು’ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿವೆ.
- ಇದು ಪಶ್ಚಿಮ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಇದೇ ಮೊದಲ ಯಾಂತ್ರಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಹಂಚಿಕೆಯ ಅಂತರ್ಜಲ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಮೇಲೆ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ದಾರಿಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.
SMAB ಕುರಿತು:
- ಸೆನೆಗಲ್-ಮಾರಿಟಾನಿಯನ್ ಅಕ್ವಿಫರ್ ಬೇಸಿನ್ (SMAB) ವಾಯುವ್ಯ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಭಾಗದಲ್ಲಿ 350,000 ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ವಿಸ್ತೀರ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ.
- ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ 24 ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಕುಡಿಯುವ ನೀರು ಮತ್ತು ಇತರ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ಈ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಅವಶ್ಯಕತೆ:
ಸೆನೆಗಲ್ 2018 ರಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ನೇಷನ್ಸ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ ಕಮಿಷನ್ ಫಾರ್ ಯುರೋಪ್ (United Nations Economic Commission for Europe – UNECE) ವಾಟರ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್‌ಗೆ (UNECE Water Convention) ಸೇರಿದಾಗ, ಅಂತಹ ಘೋಷಣೆಗಾಗಿ ವಿನಂತಿಸಿತ್ತು.
- ತರುವಾಯ, ‘ವಾಟರ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್’ ಸೆಕ್ರೆಟರಿಯೇಟ್ ಮತ್ತು ‘ಜಿನೀವಾ ವಾಟರ್ ಹಬ್’ ಮತ್ತು ‘ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಂತರ್ಜಲ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಕೇಂದ್ರ’ ಗಳು SMAB ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿವೆ.
‘ಜಲ ಸಮಾವೇಶದ’ ಬಗ್ಗೆ:
- ‘ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಬೌಂಡರಿ ವಾಟರ್‌ಕೋರ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಲೇಕ್ಸ್‌ (ವಾಟರ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್‌ನ) ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಬಳಕೆ ಕುರಿತ (Convention on the Protection and Use of Transboundary Watercourses and International Lakes – Water Convention) ಸಮಾವೇಶವನ್ನು 1992 ರಲ್ಲಿ ಹೆಲ್ಸಿಂಕಿಯಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು 1996 ರಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು.
- ಸಮಾವೇಶವು, ಹಂಚಿಕೆಯ ನೀರಿನ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಸುಸ್ಥಿರ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನ, ಸಂಘರ್ಷಗಳ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಏಕೀಕರಣದ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡುವ ಒಂದು ಅನನ್ಯ ಕಾನೂನು ಬದ್ಧ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ.
ಅನುಷ್ಠಾನ:
- ವಾಟರ್ ಕನ್ವೆನ್ಶನ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಭಾಗವಹಿಸುವ ಸದಸ್ಯರು ಗಡಿಯಾಚೆಗಿನ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ತಡೆಯಲು, ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು, ಗಡಿಯಾಚೆಗಿನ ನೀರನ್ನು ನ್ಯಾಯಯುತ ಮತ್ತು ಸಮಂಜಸವಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲು ಮತ್ತು ಅವರ ಸಮರ್ಥನೀಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಗಡಿಯಾಚೆಗಿನ ಜಲಮೂಲಗಳ ಗಡಿಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಮಾವೇಶದ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಮತ್ತು ಜಂಟಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ರಚನೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಪರಸ್ಪರ ಸಹಕರಿಸಬೇಕು.
- ಚೌಕಟ್ಟಿನ ಒಪ್ಪಂದದಂತೆ, ‘ವಾಟರ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್’ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಮತ್ತು ಬಹುಪಕ್ಷೀಯ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಯಾವುದೇ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಅಥವಾ ಜಲಚರಗಳಿಗೆ ಬದಲಿಸುವುದಿಲ್ಲ; ಬದಲಾಗಿ, ಇದು ಅವರ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮತ್ತು ಅನುಷ್ಠಾನವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ, ಜೊತೆಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಸದಸ್ಯರು:
ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2018 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ‘ವಾಟರ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್’ ಅನ್ನು 42 ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಯುರೋಪಿಯನ್ ಯೂನಿಯನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಒಟ್ಟು 43 ಪಕ್ಷಗಳು ಅನುಮೋದಿಸಿವೆ. ಈ ‘ಸಮಾವೇಶ’ಕ್ಕೆ ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್ ಸಹಿ ಹಾಕಿದೆ ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿಲ್ಲ.
ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು:
ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಈಲ್ ಪ್ರಭೇದವನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ:
(New eel species discovered in Mumbai well)
- ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿರುವ ರಕ್ತಮಿಷ್ಠಿ ಜಾತಿ (Rakthamicthys Genus)ಗೆ ಸೇರಿದ ಹೊಸ ಜಾತಿಯ ಜೌಗು ಈಲ್ (Swamp Eel) ಅನ್ನು ಮುಂಬೈನ ಬಾವಿಯಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
- ಈ ಹೊಸ ಜಾತಿಗೆ ‘ರಕ್ತಮಿಚ್ಛಿಸ್ ಮುಂಬಾ’ (Rakthamichthys mumba) ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಅದರ ಕುಲದ ಇತರ ಜಾತಿಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ‘ರಕ್ತಮಿಚ್ಛಿಸ್ ಮುಂಬಾ’ ಈಲ್‌ಗೆ ಕಣ್ಣುಗಳು, ರೆಕ್ಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಮಾಪಕಗಳು ಇಲ್ಲ, ಮತ್ತು ದೇಹದ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುವ ದವಡೆಗಳು, ಗಿಲ್ ದ್ಯುತಿರಂಧ್ರಗಳು (gill aperture) ಮತ್ತು ಅರ್ಧಚಂದ್ರಾಕಾರದ ತಲೆ ಹೊಂದಿದೆ.
- ಈ ಜಾತಿಯು ಭಾರತದ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಸಹ-ಜಾತಿಗಳಿಂದ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ.
- ಪ್ರಸ್ತುತ ಈ ಜಾತಿಯ ಆವಾಸಸ್ಥಾನವು ಮುಂಬೈನ ಏಕೈಕ ಬಾವಿಯಾಗಿದೆ.
ಸಿನ್ಬ್ರಾಂಚಿಡೆ (Synbranchidae) ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರು ಬಹಳ ವಿಚಿತ್ರವಾದವರು. ಇದು ಪೆರ್ಕೊಮಾರ್ಫ್ಸ್ (Percomorphs) ಕುಲಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದು, ಈಲ್ ತರಹದ ಮೀನಿನ ಗಾತ್ರಕ್ಕೆ ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು ಅಂಟಾರ್ಟಿಕಾವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಎಲ್ಲಾ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಅವು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಈ ಕುಟುಂಬವು 26 ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಮತ್ತು ಕಣ್ಣುಗಳು, ಗರಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಾಪಕಗಳು ಇಲ್ಲದ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಜೀವಿಯಾಗಿದೆ.
Join our Official Telegram Channel HERE for Motivation and Fast Updates
Subscribe to our YouTube Channel HERE to watch Motivational and New analysis videos
[ad_2]